Y tế Canada: Hệ thống chăm sóc sức khỏe công cộng

Hệ thống y tế Canada, nổi tiếng với chất lượng hàng đầu thế giới, được quản lý bởi cả chính quyền tỉnh bang và liên bang. Với Medicare, mọi cư dân hợp pháp tại Canada đều có quyền tiếp cận các dịch vụ y tế cần thiết mà không phải chi trả trực tiếp khi sử dụng. Điều này giúp người dân, đặc biệt là người nhập cư, được hưởng dịch vụ y tế chất lượng cao và công bằng.

Trong bài viết này, Victory sẽ giải thích chi tiết về các cấp độ dịch vụ y tế tại Canada, chính sách bảo hiểm y tế, cũng như những điều quan trọng mà người nhập cư cần biết.

Hệ thống chăm sóc sức khỏe công cộng

Hệ thống y tế Canada là hệ thống chăm sóc sức khỏe công cộng, được tài trợ và quản lý bởi chính phủ. Chính phủ tỉnh bang và vùng lãnh thổ chịu trách nhiệm quản lý, tổ chức và cung cấp dịch vụ y tế cho cư dân tại địa phương. Trong khi đó, chính phủ liên bang có trách nhiệm:

• Xây dựng và duy trì các tiêu chuẩn y tế quốc gia thông qua Canada Health Act.
• Cung cấp hỗ trợ tài chính cho các dịch vụ y tế tại tỉnh bang.
• Hỗ trợ cung cấp dịch vụ y tế cho một số nhóm đối tượng đặc biệt như người dân bản địa, người Inuit, thành viên lực lượng vũ trang Canada, cựu chiến binh và các nhóm người tị nạn hợp lệ.

Nếu bạn là thường trú nhân hoặc công dân của đất nước Canada, bạn có thể được hưởng các dịch vụ y tế của Canada thông qua thẻ y tế Canada (Care Card). Hệ thống y tế Canada được phân bổ rõ ràng, chủ yếu được chia thành 3 cấp độ, đó là:

1. Dịch vụ y tế sơ cấp (Primary Health Care)

Dịch vụ y tế sơ cấp là tuyến đầu trong hệ thống y tế của Canada, thường là điểm tiếp xúc đầu tiên của bệnh nhân với hệ thống chăm sóc sức khỏe.

Các dịch vụ này bao gồm:

• Khám chữa bệnh tổng quát: Đây là các dịch vụ mà bệnh nhân tìm đến khi có vấn đề sức khỏe ban đầu, như khám bệnh, tư vấn, điều trị các bệnh không nghiêm trọng.
• Phòng ngừa bệnh: Dịch vụ này giúp ngăn ngừa các bệnh qua các biện pháp như tiêm phòng, kiểm tra sức khỏe định kỳ.
• Chăm sóc liên tục: Các bác sĩ gia đình đóng vai trò chính trong việc theo dõi sức khỏe của bệnh nhân theo thời gian, đảm bảo bệnh nhân được chăm sóc liên tục.
• Điều phối chăm sóc sức khỏe: Bác sĩ gia đình và các chuyên viên y tế tuyến đầu sẽ giúp bệnh nhân tiếp cận các dịch vụ chuyên khoa hoặc các bệnh viện nếu cần chăm sóc chuyên sâu.

Hệ thống y tế Canada đặc biệt chú trọng vào y tế sơ cấp vì đây là cách hiệu quả nhất để quản lý sức khỏe của dân cư và giảm thiểu nhu cầu cho các dịch vụ y tế cao cấp.

2. Dịch vụ y tế thứ cấp (Secondary Health Care)

Dịch vụ y tế thứ cấp được cung cấp khi bệnh nhân cần chăm sóc y tế chuyên khoa hoặc điều trị tại các cơ sở y tế lớn hơn.

Một số dịch vụ bao gồm:

• Chăm sóc chuyên khoa: Nếu bệnh nhân có các vấn đề phức tạp hơn, bác sĩ gia đình có thể chuyển bệnh nhân đến các bác sĩ chuyên khoa. Ví dụ, nếu ai đó bị chấn thương hoặc mắc bệnh nghiêm trọng, họ sẽ được giới thiệu đến chuyên gia tương ứng (như bác sĩ phẫu thuật, bác sĩ tim mạch, hoặc bác sĩ nội tiết).
• Điều trị nội trú và ngoại trú tại bệnh viện: Bệnh nhân có thể cần phải nhập viện để điều trị một số bệnh phức tạp hoặc trải qua các ca phẫu thuật.
• Chẩn đoán chuyên sâu: Các xét nghiệm và phương pháp chẩn đoán tiên tiến hơn, như chụp X-quang, MRI, CT scan, thường được cung cấp ở tuyến này.

Các dịch vụ y tế thứ cấp thường đòi hỏi sự giới thiệu từ bác sĩ gia đình hoặc bác sĩ tuyến đầu, và nó là cầu nối giữa y tế sơ cấp và y tế cao cấp.

3. Dịch vụ y tế cao cấp (Tertiary Health Care)

Dịch vụ y tế cao cấp là cấp độ cao nhất trong hệ thống y tế của Canada và cung cấp các phương pháp điều trị chuyên khoa chuyên sâu và phức tạp. Những dịch vụ này thường được cung cấp tại các bệnh viện lớn hoặc các trung tâm y tế chuyên biệt.

Một số dịch vụ bao gồm:

• Phẫu thuật phức tạp: Các ca phẫu thuật lớn, chẳng hạn như cấy ghép nội tạng, điều trị ung thư phức tạp hoặc các ca phẫu thuật tim mạch nghiêm trọng.
• Điều trị bệnh hiểm nghèo: Bao gồm điều trị các bệnh nghiêm trọng như ung thư bằng các phương pháp tiên tiến như hóa trị và xạ trị.
• Chăm sóc đặc biệt: Các bệnh viện lớn có các đơn vị chăm sóc đặc biệt (ICU) để chăm sóc bệnh nhân nguy kịch cần theo dõi và chăm sóc liên tục.

Tại cấp độ này, bệnh nhân thường được chuyển từ các bệnh viện hoặc trung tâm y tế nhỏ hơn lên các bệnh viện lớn hoặc các trung tâm y tế chuyên khoa để tiếp nhận các phương pháp điều trị đặc biệt.

Bảo hiểm y tế công cộng tại Canada

Bảo hiểm y tế Canada được quản lý riêng biệt bởi từng tỉnh bang và vùng lãnh thổ, chi trả phần lớn chi phí chăm sóc sức khỏe cơ bản. Dịch vụ bảo hiểm này bao gồm:

• Khám bác sĩ
• Chăm sóc tại bệnh viện
• Phẫu thuật và các dịch vụ y tế khẩn cấp

Quan trọng nhất là người dân không cần phải trả tiền trực tiếp khi sử dụng các dịch vụ này. Điều này giúp giảm gánh nặng tài chính liên quan đến chăm sóc sức khỏe, mang lại lợi ích lớn cho cả người lao động và người nhập cư.

Người nhập cư mới tới phải nộp đơn đăng ký bảo hiểm y tế ở địa phương. Thẻ bảo hiểm sẽ được cấp trong vòng 3 tháng và chỉ được sử dụng trong phạm vi của các tỉnh bang hoặc vùng lãnh thổ ở Canada đã đăng ký.

Quyền lợi y tế cơ bản

Quyền lợi y tế cơ bản là những dịch vụ được bảo hiểm y tế công cộng chi trả, bao gồm:

• Khám và điều trị tại bệnh viện: Dịch vụ cấp cứu và chăm sóc nội trú đều được bảo hiểm chi trả đầy đủ.
• Dịch vụ bác sĩ gia đình: Người dân có quyền tiếp cận dịch vụ tư vấn, khám chữa bệnh từ bác sĩ gia đình và các bác sĩ chuyên khoa.
• Dược phẩm trong bệnh viện: Thuốc sử dụng trong quá trình điều trị tại bệnh viện cũng được bảo hiểm công cộng chi trả.

Sự khác biệt về y tế giữa các tỉnh bang Canada

Hệ thống y tế Canada được quản lý bởi từng tỉnh bang và vùng lãnh thổ, dẫn đến một số khác biệt về cách thức cung cấp dịch vụ y tế. Dưới đây là cái nhìn tổng quan về hệ thống y tế tại một số tỉnh bang và vùng lãnh thổ.

• Hệ thống y tế ở Alberta: Chương trình Alberta Health Care Insurance Plan (AHCIP) chi trả các dịch vụ y tế cần thiết như khám bác sĩ và điều trị tại bệnh viện. Alberta cũng cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần và dịch vụ nha khoa cho trẻ em dưới 18 tuổi.
• Hệ thống y tế ở Edmonton: Là thành phố lớn của Alberta, Edmonton được phục vụ bởi các cơ sở y tế công cộng lớn và các trung tâm y tế chuyên sâu. Người dân tại đây cũng được hưởng các quyền lợi từ AHCIP.
• Hệ thống y tế ở Manitoba: Manitoba Health cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế công cộng, bao gồm các dịch vụ từ bác sĩ, phẫu thuật và dịch vụ nội trú tại bệnh viện. Manitoba có chương trình đặc biệt dành cho người dân bản địa và những người sống ở khu vực xa xôi.
• Hệ thống y tế ở New Brunswick: New Brunswick Medicare chi trả cho các dịch vụ y tế cần thiết như khám bác sĩ, phẫu thuật và điều trị tại bệnh viện. Dịch vụ chăm sóc sức khỏe dài hạn và chăm sóc tại nhà cũng được cung cấp cho cư dân cần hỗ trợ.
• Hệ thống y tế ở Nova Scotia: Chương trình Nova Scotia Medical Services Insurance (MSI) bao gồm các dịch vụ khám chữa bệnh và điều trị tại bệnh viện. Nova Scotia đặc biệt chú trọng đến chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi và người có thu nhập thấp.
  Hệ thống y tế ở Ontario: Ontario Health Insurance Plan (OHIP) chi trả phần lớn các dịch vụ y tế cơ bản, nhưng không bao gồm nha khoa và thuốc kê đơn. Ontario có mạng lưới bệnh viện và trung tâm y tế lớn, đặc biệt tại Toronto.
• Hệ thống y tế ở Quebec: Chương trình Régie de l’assurance maladie du Québec (RAMQ) cung cấp bảo hiểm y tế cho cư dân tỉnh bang. Quebec có hệ thống chăm sóc y tế riêng với một số dịch vụ miễn phí và một số yêu cầu đồng chi trả, đặc biệt là đối với dịch vụ thuốc kê đơn.
• Hệ thống y tế ở Yukon: Tại Yukon, chương trình Yukon Health Care Insurance Plan chi trả cho các dịch vụ y tế cần thiết. Do khu vực này có dân số ít và địa lý xa xôi, Yukon có các chương trình hỗ trợ đặc biệt cho những người sống ở vùng xa.

Tìm hiểu thêm về hệ thống y tế tại các tỉnh bang Canada:

Chính sách liên quan đến y tế ở Canada

Chính sách y tế tại Canada được xây dựng dựa trên các nguyên tắc cơ bản về quyền tiếp cận dịch vụ y tế, công bằng trong y tế và bảo vệ sức khỏe toàn dân. Dưới đây là một số chính sách y tế quan trọng.

Canada Health Act

Các chương trình bảo hiểm y tế của tỉnh bang và vùng lãnh thổ phải tuân thủ Canada Health Act để được nhận hỗ trợ tài chính đầy đủ từ chính phủ liên bang. Đạo luật này quy định 5 tiêu chuẩn chính:

• Quản lý công cộng (Public administration): Các chương trình bảo hiểm y tế phải được điều hành và vận hành bởi một tổ chức công lập phi lợi nhuận.
• Toàn diện (Comprehensiveness): Chương trình bảo hiểm y tế phải chi trả cho tất cả các dịch vụ y tế cần thiết về mặt y tế, bao gồm dịch vụ từ bệnh viện, bác sĩ và nha sĩ (nếu dịch vụ phải được thực hiện tại bệnh viện).
• Phổ quát (Universality): Chương trình bảo hiểm y tế phải bao gồm toàn bộ cư dân của tỉnh bang.
• Khả năng di chuyển (Portability): Chương trình bảo hiểm y tế phải đảm bảo quyền lợi cho cư dân khi họ di chuyển trong nước hoặc ra nước ngoài trong thời gian giới hạn. Khi một cư dân chuyển tỉnh, họ vẫn có thể sử dụng thẻ bảo hiểm y tế của tỉnh cũ trong 3 tháng trước khi đăng ký chương trình mới.
• Khả năng tiếp cận (Accessibility): Mọi cư dân đều có quyền tiếp cận dịch vụ y tế cần thiết mà không phụ thuộc vào khả năng chi trả.

Tài trợ y tế từ chính phủ liên bang

Chính phủ liên bang cung cấp tài trợ cho các tỉnh bang thông qua Canada Health Transfer. Ngoài ra, các tỉnh bang cũng nhận được các khoản hỗ trợ tài chính bổ sung khác từ chính phủ để duy trì và phát triển nền y tế ở Canada.

Cung cấp dịch vụ y tế cho các nhóm đối tượng đặc biệt

Chính phủ Canada cũng trực tiếp cung cấp dịch vụ y tế cho một số nhóm đối tượng đặc biệt, bao gồm:

• Người dân bản địa sống tại khu bảo tồn
• Người Inuit
• Thành viên lực lượng vũ trang Canada
• Cựu chiến binh đủ điều kiện
• Tù nhân trong nhà tù liên bang
• Một số nhóm người tị nạn hợp lệ

Các chức năng y tế khác của chính phủ liên bang

Chính phủ liên bang chịu trách nhiệm về quy định đối với các sản phẩm như:

• Thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm và thiết bị y tế
• Sản phẩm tiêu dùng và các thiết bị phát xạ bức xạ như điện thoại di động

Ngoài ra, chính phủ còn hỗ trợ nghiên cứu y tế, thúc đẩy và bảo vệ sức khỏe, giám sát và ngăn ngừa dịch bệnh. Các hình thức hỗ trợ khác bao gồm thuế tín dụng và các khoản khấu trừ cho các chi phí y tế và bảo hiểm y tế tư nhân dành cho người tự kinh doanh.

Những điều người nhập cư cần biết về y tế ở Canada

Người nhập cư đến Canada cần nắm rõ các thông tin sau về hệ thống y tế:

• Thời gian chờ đăng ký bảo hiểm y tế công cộng: Khi mới đến, bạn có thể phải chờ từ 3 – 6 tháng để đủ điều kiện nhận bảo hiểm y tế công cộng tùy thuộc vào tỉnh bang. Trong thời gian chờ đợi, bạn nên mua bảo hiểm y tế tư nhân để bảo vệ sức khỏe.
• Các dịch vụ không được bảo hiểm công cộng chi trả: Một số dịch vụ như nha khoa, mắt kính, thuốc kê đơn và dịch vụ xe cứu thương không được bảo hiểm y tế công cộng chi trả. Bạn có thể cần tự chi trả hoặc mua bảo hiểm y tế tư nhân để bổ sung các chi phí này.
• Quyền tiếp cận dịch vụ y tế: Khi có bảo hiểm y tế, bạn sẽ được tiếp cận các dịch vụ y tế cần thiết tại các bệnh viện và phòng khám mà không cần trả tiền ngay. Các dịch vụ được chi trả bao gồm khám bác sĩ, điều trị tại bệnh viện và phẫu thuật.

Kết luận

Hệ thống y tế Canada mang lại nhiều lợi ích cho cư dân và người nhập cư, từ dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho đến các phương pháp điều trị phức tạp. Với sự tài trợ từ chính phủ, bảo hiểm y tế công cộng giúp mọi người đều có quyền tiếp cận các dịch vụ y tế thiết yếu mà không gặp gánh nặng tài chính. Nếu bạn đang lên kế hoạch định cư tại Canada, hãy đảm bảo rằng bạn nắm rõ hệ thống y tế để có thể chăm sóc sức khỏe tốt nhất cho bản thân và gia đình.

Xem thêm:

• Biểu tượng Canada: Những hình ảnh đại diện cho đất nước.
• Ngày quốc khánh của Canada: Sự kiện đặc biệt đối với người dân Canada
• Khám phá thủ đô của Canada: Ottawa – Trái tim của đất nước.
• Thời gian ở Canada chênh lệch với Việt Nam là bao nhiêu?
• Đơn vị tiền của Canada: Phân biệt các loại mệnh giá dễ dàng.
• Giới thiệu Canada kinh tế: Những điểm nổi bật giúp nền kinh tế phát triển.
• Đặc trưng đất nước Canada: Văn hóa đa sắc tộc và giao thoa.
• Thời tiết ở Canada như thế nào? Tìm hiểu qua 4 mùa.
• Các địa điểm du lịch Canada nhất định phải ghé.
• Người dân đang bảng chữ cái tiếng Canada nào?
• Đời sống Canada: Một nơi đáng sống và làm việc.
• Hệ thống giáo dục Canada: Cơ hội học tập và phát triển.
• An sinh xã hội ở Canada và những chính sách hỗ trợ toàn diện.