Đặc trưng văn hóa Canada: Từ người bản địa đến nhập cư

Canada không chỉ nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn với nền văn hóa đa dạng và phong phú. Bản sắc của đất nước này được xây dựng từ di sản của người bản địa, ảnh hưởng từ châu Âu và sự giao thoa của các nền văn hóa toàn cầu.
Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá 10 nét đặc trưng trong văn hóa Canada, từ tinh thần đa văn hóa, tình yêu thiên nhiên, đến lòng hiếu khách và lịch sự – tất cả góp phần tạo nên sức hút và bản sắc độc đáo của Canada.

Đa văn hóa: Sự đa dạng trong sắc màu

Canada nổi bật là một trong những quốc gia đầu tiên có chính sách đa văn hóa chính thức, khuyến khích các cộng đồng dân tộc khác nhau giữ gìn văn hóa riêng của họ trong khi vẫn hòa nhập vào xã hội chung. Chính sách này, được triển khai từ năm 1971, đã trở thành nền tảng trong bản sắc quốc gia, làm cho Canada trở thành một điểm đến thân thiện và cởi mở.

Chính sách đa văn hóa chính thức

Canada cam kết bảo vệ và tôn vinh sự đa dạng văn hóa thông qua Luật đa văn hóa năm 1988. Chính sách này không chỉ khuyến khích sự hòa nhập mà còn hỗ trợ các nhóm dân cư trong việc duy trì và phát triển bản sắc riêng của họ.

Theo Statistics Canada cho thấy, 22% dân số Canada là người nhập cư. Các cộng đồng đa dạng nhất tập trung tại các thành phố như Toronto, Vancouver, và Montreal, với dân số gồm người Trung Quốc, Ấn Độ, Philippines, Ý và nhiều quốc gia khác.

Các lễ hội đa văn hóa: Nơi gắn kết cộng đồng

Canada tổ chức các lễ hội văn hóa quanh năm, giúp các cộng đồng chia sẻ nét truyền thống, ẩm thực, và nghệ thuật của họ. Những lễ hội này cũng là cơ hội để người dân trải nghiệm và hiểu thêm về các nền văn hóa khác nhau.

• Caribbean Carnival (Caribana) ở Toronto là lễ hội của cộng đồng người Caribbean, thu hút hàng triệu người tham gia với âm nhạc và các màn trình diễn sôi động.
• Lễ hội Tết Nguyên Đán diễn ra tại Vancouver và Toronto, với các hoạt động như diễu hành, múa lân và bắn pháo hoa để chào đón năm mới theo truyền thống châu Á.
• Diwali – Lễ hội ánh sáng của người Ấn Độ, cũng được tổ chức rộng rãi với các nghi lễ truyền thống, màn biểu diễn nghệ thuật, và các món ăn đặc trưng.

Đa văn hóa: Nền tảng bản sắc Canada

Canada không chỉ là nơi hội tụ văn hóa mà còn nổi tiếng với thái độ tích cực đối với sự đa dạng văn hóa, làm cho điều này trở thành một phần quan trọng trong bản sắc quốc gia.

Theo Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada, khoảng 85% người Canada ủng hộ chính sách đa văn hóa, coi đó là điểm mạnh của đất nước. Sự đón nhận và trân trọng này giúp Canada trở thành một xã hội hòa đồng, nơi mỗi người đều có thể sống và thể hiện bản sắc văn hóa của mình.

Song ngữ: Di sản tiếng Anh và tiếng Pháp

Canada là quốc gia có chính sách song ngữ chính thức, với tiếng Anh và tiếng Pháp là hai ngôn ngữ được công nhận

Luật song ngữ và ảnh hưởng xã hội

• Luật song ngữ chính thức (Official Languages Act): Ban hành lần đầu vào năm 1969 và được cập nhật nhiều lần, luật này bảo đảm cả tiếng Anh và tiếng Pháp đều được sử dụng trong tất cả các cơ quan liên bang. Người dân có thể chọn dùng 1 trong 2 ngôn ngữ khi giao tiếp với chính phủ và các dịch vụ công.
• Dịch vụ công song ngữ: Tất cả dịch vụ liên bang, từ bưu điện đến cảnh sát, đều cung cấp hỗ trợ song ngữ. Trong hệ thống tư pháp, người dân có quyền tham gia phiên tòa bằng ngôn ngữ mẹ đẻ để đảm bảo công bằng. Các nhân viên chính phủ cũng được đào tạo cả 2 ngôn ngữ để phục vụ cộng đồng tốt hơn.

Quebec: Trung tâm văn hóa và ngôn ngữ Pháp

Quebec là tỉnh bảo tồn và phát triển mạnh mẽ ngôn ngữ Pháp. Khoảng 85% dân số Quebec sử dụng tiếng Pháp là ngôn ngữ chính.

• Luật 101: Quy định tiếng Pháp là ngôn ngữ chính thức của Quebec, yêu cầu các bảng hiệu, biển quảng cáo và chương trình học tập tại đây đều phải bằng tiếng Pháp.
• Giáo dục: Trẻ em Quebec chủ yếu học bằng tiếng Pháp, với các quy định chặt chẽ để bảo vệ văn hóa ngôn ngữ Pháp.

Canada là quốc gia duy nhất tại châu Mỹ có chính sách song ngữ chính thức. Báo cáo Statistics Canada cho thấy hơn 30% dân số nói được ít nhất hai ngôn ngữ và 10% thông thạo cả tiếng Anh và tiếng Pháp. Song ngữ đã giúp Canada trở thành một đất nước đa dạng và gắn kết, nơi mỗi ngôn ngữ đều được tôn trọng.

Tôn trọng truyền thống bản địa

Canada luôn tôn vinh và bảo tồn di sản văn hóa của các dân tộc bản địa, gồm First Nations, Inuit, và Métis. Các cộng đồng này đã có mặt tại Canada hàng ngàn năm trước khi người châu Âu đến. Chính phủ Canada cam kết bảo vệ quyền lợi, văn hóa và ngôn ngữ của các dân tộc bản địa, coi đây là một phần không thể thiếu trong bản sắc dân tộc.

Công nhận quyền và di sản của các dân tộc bản địa

• Cam kết từ chính phủ liên bang:
  • Canada đã ký Tuyên bố Liên Hiệp Quốc về Quyền của Người Bản Địa (UNDRIP) vào năm 2016, cam kết tôn trọng quyền tự chủ và bảo tồn văn hóa của người bản địa.
  • Sắc lệnh của Tòa án Tối cao công nhận quyền sở hữu đất đai và quyền tự trị của các cộng đồng bản địa, đảm bảo quyền kiểm soát tài nguyên và phát triển các khu vực thuộc quyền quản lý của họ.
• Ủy ban sự thật và hòa giải:
  • Ủy ban Sự thật và Hòa giải Canada (TRC) được thành lập nhằm làm rõ và khắc phục những bất công lịch sử đối với người bản địa, đặc biệt là về hệ thống trường nội trú.
  • 94 khuyến nghị từ TRC, hay còn gọi là “Calls to Action“, hướng đến việc cải thiện mối quan hệ giữa người bản địa và chính phủ cũng như xã hội Canada.

Bảo tồn ngôn ngữ và nghệ thuật bản địa

• Khôi phục ngôn ngữ bản địa:
  • Canada có khoảng 70 ngôn ngữ bản địa thuộc các gia đình ngôn ngữ chính như Algonquian, Athabaskan và Inuktitut. Tuy nhiên, nhiều ngôn ngữ đang có nguy cơ biến mất.
  • Chính phủ hỗ trợ các chương trình phục hồi ngôn ngữ như lớp học và tài liệu giáo dục. Năm 2024, số người học ngôn ngữ bản địa tăng khoảng 10%, đặc biệt là trong cộng đồng trẻ.
• Nghệ thuật và văn hóa bản địa:
  • Nghệ thuật bản địa bao gồm chạm khắc, hội họa và điêu khắc của các dân tộc Inuit và First Nations, không chỉ là biểu tượng của Canada mà còn là phương tiện kể chuyện và gìn giữ triết lý sống.
  • Các viện bảo tàng và trung tâm nghệ thuật được thành lập để bảo tồn nghệ thuật bản địa. Các sự kiện lớn như Liên hoan Nghệ thuật Bản địa tại Toronto thu hút nhiều người đến khám phá và tôn vinh nghệ thuật bản địa.

Tình yêu với thiên nhiên và hoạt động ngoài trời

Người Canada có mối quan hệ đặc biệt với thiên nhiên nhờ cảnh quan rộng lớn, từ núi non, hồ nước đến rừng già và đồng cỏ. Thiên nhiên không chỉ là niềm tự hào mà còn là một phần trong cuộc sống hàng ngày. Với họ, các hoạt động ngoài trời không chỉ để thư giãn mà còn là cách kết nối sâu sắc hơn với đất nước mình.

Tinh thần bảo vệ thiên nhiên và môi trường

• Cam kết bảo vệ thiên nhiên:
  • Canada dành hơn 10% diện tích quốc gia cho các khu bảo tồn và công viên quốc gia. Chính phủ và các tổ chức phi lợi nhuận cùng triển khai các chương trình bảo vệ môi trường để ngăn chặn khai thác tại các khu vực nhạy cảm.
  • Các sáng kiến “Leave No Trace” khuyến khích giữ gìn môi trường sạch sẽ, không để lại rác thải hay tác động tiêu cực đến hệ sinh thái.
• Giảm thiểu biến đổi khí hậu:
  • Canada cam kết đạt mục tiêu phát thải ròng bằng không vào năm 2050 và thực hiện các chính sách khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo, giảm khí thải carbon.
  • Công nghệ xanh và các chương trình tái chế giúp giảm tác động của con người lên thiên nhiên, bảo vệ cảnh quan và hệ sinh thái cho các thế hệ sau.

Xem thêm: Khám phá các mùa ở Canada: Điều gì làm nên sự đặc biệt.

Khúc côn cầu: Niềm đam mê quốc gia

Khúc côn cầu là biểu tượng văn hóa và niềm đam mê sâu sắc của người dân Canada. Từ các sân băng nhỏ ở thị trấn đến các trận đấu lớn của giải NHL (National Hockey League), môn thể thao này đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống Canada. Với mùa đông dài và lạnh giá, khúc côn cầu không chỉ là hoạt động thể thao mà còn là cách người dân gắn kết với nhau và thể hiện tinh thần kiên cường, đoàn kết.

NHL là niềm tự hào của Canada, với các đội nổi tiếng như Montreal Canadiens, Toronto Maple Leafs và Vancouver Canucks. Năm 2024, NHL có 32 đội tham gia, trong đó 7 đội từ Canada và các đội còn lại từ Hoa Kỳ, thể hiện sự lan tỏa mạnh mẽ của môn thể thao này từ Canada sang các quốc gia khác.

Mùa đông dài giúp người Canada dễ dàng tổ chức sân băng ngoài trời, trở thành nơi tụ tập, rèn luyện và vui chơi cho cả gia đình. Trẻ em Canada lớn lên cùng với khúc côn cầu ngoài trời, môn thể thao này là phương tiện để kết nối cộng đồng, xây dựng tình bạn và kỹ năng làm việc nhóm.

Lịch sự và tử tế

Người Canada nổi tiếng khắp thế giới nhờ tính cách lịch sự, tử tế và sẵn sàng giúp đỡ. Đây không chỉ là phong cách giao tiếp mà còn là một phần quan trọng trong văn hóa sống của người dân, khiến Canada trở thành một nơi thân thiện và đáng sống.

Văn hóa “Canadian Nice” – Phong cách lịch sự đặc trưng

• Thói quen nói “xin lỗi”: Trong giao tiếp hàng ngày, người Canada thường xuyên sử dụng từ “sorry” (xin lỗi) ngay cả trong những tình huống nhỏ. Ví dụ, khi vô tình va chạm ai đó, cả 2 bên đều có thể xin lỗi.
• Tôn trọng ý kiến cá nhân:
  • Người Canada luôn tôn trọng ý kiến và quan điểm của người khác. Trong giao tiếp, họ thường tránh ngắt lời và lắng nghe từ nhiều góc nhìn.
  • Trong công việc hay các buổi gặp gỡ xã hội, mọi người luôn cố gắng giữ không khí hòa nhã và tránh xung đột không cần thiết.

Hành động tử tế trong đời sống hằng ngày

• Thói quen cảm ơn và biết ơn: Người Canada coi trọng lời cảm ơn trong các giao dịch hàng ngày, từ nhà hàng, cửa hàng đến không gian công cộng. Họ thể hiện lòng biết ơn với cả những hành động nhỏ.
• Hỗ trợ nhau trong cộng đồng:
  • Văn hóa giúp đỡ nhau rất phổ biến ở Canada. Hàng xóm thường hỗ trợ lẫn nhau trong cuộc sống hàng ngày, từ việc vận chuyển đồ đạc đến giúp đỡ người mới chuyển đến.
  • Tổ chức từ thiện và các chương trình tình nguyện nhận được sự ủng hộ lớn từ cộng đồng. Theo Statistics Canada, 75% người dân đã tham gia tình nguyện ít nhất 1 lần trong năm qua.

Lịch sự trong giao thông và không gian công cộng

• Văn hóa xếp hàng: Người Canada rất tôn trọng quy tắc xếp hàng, từ chờ ở cửa hàng đến lên xe buýt, tạo sự trật tự và thoải mái.
• Giao thông an toàn và tử tế: Người Canada thường nhường đường, đặc biệt là với người đi bộ và xe đạp. Họ luôn hỗ trợ người khác khi gặp khó khăn trên đường.

Tinh thần cộng đồng và tình nguyện

Người Canada nổi tiếng với tinh thần cộng đồng mạnh mẽ và truyền thống tình nguyện lâu đời. Họ coi việc hỗ trợ lẫn nhau và đóng góp cho xã hội là những giá trị văn hóa quan trọng. Từ các hoạt động tình nguyện tại địa phương đến các chiến dịch quốc gia, người Canada luôn sẵn sàng giúp đỡ nhau trong mọi hoàn cảnh, góp phần xây dựng một xã hội gắn kết, an toàn và đáng sống.

Sự tham gia tình nguyện trong cộng đồng

• Hoạt động tình nguyện địa phương:
  • Người Canada thường tham gia các hoạt động tình nguyện tại địa phương như hỗ trợ nhà ăn từ thiện, dọn dẹp công viên và tổ chức sự kiện cộng đồng.
  • Dữ liệu năm 2024 từ Statistics Canada cho thấy 56% người Canada trên 15 tuổi tham gia tình nguyện ít nhất một lần trong năm qua, và hơn 70% coi tình nguyện là một phần không thể thiếu trong cuộc sống.
• Các sáng kiến tình nguyện cộng đồng:
  • Chương trình “Neighbors Helping Neighbors” là một sáng kiến nổi bật, hỗ trợ những người cao tuổi và người gặp khó khăn.
  • Food Banks Canada là một tổ chức cung cấp thực phẩm miễn phí cho hàng triệu người khó khăn mỗi năm, được duy trì nhờ sự đóng góp và tình nguyện của người dân.

Tình nguyện vì môi trường và xã hội

• Bảo vệ môi trường: Canada tiên phong trong các phong trào bảo vệ môi trường như tái chế, trồng cây và làm sạch bờ biển, công viên. Các chương trình như Great Canadian Shoreline Cleanup thu hút hàng nghìn người tham gia mỗi năm. Năm 2024, 85.000 tình nguyện viên đã dọn sạch 300 tấn rác tại bờ biển và công viên quốc gia.
• Hỗ trợ người yếu thế: Người Canada cũng quan tâm đến hỗ trợ các đối tượng yếu thế, như người vô gia cư và người cao tuổi. Tổ chức như Habitat for Humanity Canada xây dựng nhà ở giá rẻ và các trung tâm cộng đồng thường xuyên tổ chức gây quỹ để hỗ trợ người cần giúp đỡ.

Tinh thần tình nguyện trong sự kiện quốc gia

• Phản ứng khẩn cấp: Khi xảy ra thiên tai như cháy rừng hay lũ lụt, người Canada sẵn sàng chung tay giúp đỡ. Năm 2024, trong mùa cháy rừng ở Alberta, hơn 40.000 tình nguyện viên đã hỗ trợ cứu hộ và tiếp tế cho người dân bị ảnh hưởng, tạo nên sự đoàn kết mạnh mẽ trong cộng đồng.
• Sự kiện gây quỹ quốc gia:
  • Các sự kiện gây quỹ quốc gia như Terry Fox Run (chạy bộ gây quỹ cho nghiên cứu ung thư) thu hút hàng trăm ngàn người tham gia mỗi năm, gây quỹ hàng triệu đô la cho nghiên cứu y tế.
  • Canadian Blood Services tổ chức các sự kiện hiến máu trên toàn quốc, khuyến khích người dân đóng góp cho hệ thống y tế. Năm 2024, họ ghi nhận 450.000 lượt hiến máu từ tình nguyện viên.

Ẩm thực canada: Không chỉ có siro phong

Ẩm thực Canada là sự kết hợp độc đáo giữa nguyên liệu tự nhiên phong phú và văn hóa đa dạng từ khắp nơi trên thế giới. Mặc dù siro phong là biểu tượng nổi tiếng, ẩm thực Canada còn có nhiều món ăn đặc trưng thể hiện sự đa dạng văn hóa và phong phú của nguyên liệu địa phương.

Dưới đây là những nét nổi bật về ẩm thực Canada, giúp bạn hiểu thêm về hương vị và văn hóa của đất nước này.

• Siro Phong – Hương vị đặc trưng: Siro phong là biểu tượng ẩm thực của Canada, sản xuất chủ yếu tại Quebec và chiếm 85% lượng siro phong toàn cầu. Siro phong thường được dùng cho bánh kếp, waffle, hoặc làm gia vị cho các món nướng, mang lại vị ngọt tự nhiên, đậm đà.
• Poutine – Món ăn đường phố phổ biến: Poutine, món ăn đặc trưng của Quebec, gồm khoai tây chiên, phô mai tươi và sốt thịt, đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực Canada.
• Tôm hùm Đại Tây Dương – Đặc sản từ biển đông: Tôm hùm Đại Tây Dương là món hải sản cao cấp, đặc biệt phổ biến ở vùng Nova Scotia và New Brunswick. Tôm hùm Canada có vị ngọt tự nhiên và giàu dinh dưỡng.
• Nanaimo Bars – Món bánh ngọt đặc sắc: Nanaimo Bars là món bánh ngọt 3 lớp từ thành phố Nanaimo, British Columbia, gồm lớp đế bánh bơ, kem bơ và phủ sô cô la.
• Tourtière – Bánh thịt truyền thống: Tourtière là món bánh nướng nhân thịt, xuất phát từ Quebec, thường dùng vào dịp lễ Giáng Sinh và các lễ hội ở Canada.
• Cá hồi – Đặc sản phía Tây Canada: Cá hồi là nguyên liệu nổi tiếng của vùng British Columbia, được chế biến dưới nhiều hình thức như nướng, xông khói và làm sushi.

Sự đa văn hóa của Canada thể hiện qua sự hiện diện của các món ăn quốc tế như Dim Sum, cà ri Ấn Độ, pizza và pasta, đặc biệt tại các thành phố như Toronto và Vancouver.

Văn học và nghệ thuật: Phản chiếu bản sắc Canada

Văn học và nghệ thuật đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện và gìn giữ bản sắc của Canada. Các tác phẩm văn học và nghệ thuật ở Canada không chỉ phản ánh vẻ đẹp thiên nhiên mà còn kể câu chuyện về lịch sử, văn hóa và giá trị của quốc gia này. Canada tự hào có những tác giả, nghệ sĩ nổi tiếng cùng nhiều lễ hội nghệ thuật lớn, tạo nên dấu ấn văn hóa độc đáo.

Văn học Canada – Tiếng nói của đa văn hóa và thiên nhiên

• Những tác giả đáng chú ý: Canada có nhiều tác giả nổi tiếng thế giới như Margaret Atwood, Alice Munro, Michael Ondaatje và Yann Martel. Tác phẩm của họ mang đến những góc nhìn độc đáo về văn hóa và con người Canada. Margaret Atwood với The Handmaid’s Tale đã tạo dấu ấn trong văn học toàn cầu, và Alice Munro – người từng đoạt giải Nobel Văn học – được xem là bậc thầy truyện ngắn, thể hiện sâu sắc đời sống Canada.
• Sự ủng hộ văn học: Canada hỗ trợ mạnh mẽ cho văn học qua các giải thưởng như Governor General’s Literary Awards và Scotiabank Giller Prize, khuyến khích phát triển tài năng văn học trong nước. Theo Canada Council for the Arts, năm 2024, chính phủ đã đầu tư hơn 20 triệu CAD cho văn học và xuất bản, giúp ngành văn học Canada phát triển mạnh mẽ.

Nghệ thuật thị giác và nghệ sĩ đương đại

• Nghệ thuật thị giác: Nghệ thuật thị giác Canada lấy cảm hứng từ phong cảnh hùng vĩ và văn hóa đa dạng. Tác phẩm của Emily Carr và Tom Thomson miêu tả cảnh quan thiên nhiên Canada một cách sống động. Emily Carr, một trong những nghệ sĩ hàng đầu, đã ghi lại nét đẹp văn hóa và phong cảnh của các dân tộc bản địa tại British Columbia.
• Nghệ thuật đương đại: Nghệ thuật đương đại Canada không ngừng phát triển với các nghệ sĩ trẻ sáng tạo. Các bảo tàng như National Gallery of Canada ở Ottawa và Art Gallery of Ontario ở Toronto đều trưng bày các tác phẩm hiện đại. Các nghệ sĩ như Kent Monkman và Rebecca Belmore mang đến các thông điệp về quyền của người bản địa và bình đẳng giới qua nghệ thuật của họ.
• Lễ hội nghệ thuật: Canada tổ chức nhiều lễ hội nghệ thuật nổi tiếng như Toronto International Film Festival (TIFF), Montreal Jazz Festival và Vancouver International Art Festival, thu hút hàng triệu du khách. Năm 2024, TIFF ghi nhận 500.000 người tham gia, khẳng định vị thế Canada như trung tâm nghệ thuật quốc tế.

Kết luận

Văn hóa Canada là sự kết hợp hài hòa của đa dạng dân tộc, tôn trọng truyền thống, và yêu thiên nhiên. Từ tinh thần cộng đồng, tình yêu với khúc côn cầu đến nghệ thuật, văn học, và ẩm thực, mỗi yếu tố đều góp phần tạo nên một đất nước Canada độc đáo, thân thiện và gắn kết. Với sự tôn trọng đặc biệt dành cho văn hóa bản địa và di sản song ngữ, Canada là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá và trải nghiệm sự phong phú văn hóa.

Nếu bạn đang muốn tìm hiểu thêm về đất nước này hay đang có ý định định cư, Victory sẽ giúp bạn chuẩn bị và thích nghi với cuộc sống mới đầy thú vị tại Canada.

Xem thêm:

• Canada giáp với nước nào? Tìm hiểu về đất nước và con người Canada.
• Quốc khánh Canada: Tìm hiểu về ngày lễ quan trọng nhất của người dân Canada.
• Tìm hiểu thành phố Thủ đô Ottawa Canada với nhiều điều thú vị.
• Thời gian hiện tại ở Canada là mấy giờ: Tìm hiểu về múi giờ Canada.
• Canada xài tiền gì? Giới thiệu về đồng đô la Canada.
• Các vùng kinh tế trọng điểm Canada: Điều gì tạo nên sức mạnh của nền kinh tế Canada.
• Ở Canada nói tiếng gì? Khám phá các ngôn ngữ chính xác tại Canada.
• Chính phủ Canada đầu tư y tế Canada như thế nào?
• Canada có bao nhiêu bang? Khám phá các tỉnh bang và vùng lãnh thổ Canada.
• Nền giáo dục tại Canada chất lượng cao, đứng hàng đầu thế giới.
• Cẩm nang đi du lịch Canada: từ núi non hùng vĩ đến thành phố
  hiện đại
• Trang phục truyền thống của người Canada từ thời thổ dân da đỏ đến nay