Tìm hiểu những khó khăn/mặt trái khi định cư Canada thực tế

Định cư Canada là một bước ngoặt lớn trong cuộc đời của nhiều người, nhưng không phải ai cũng chuẩn bị đủ tinh thần cho những khó khăn thực tế phía trước. Tại VICTORY, chúng tôi đã đồng hành cùng hàng trăm gia đình sang Canada định cư và lắng nghe rất nhiều câu chuyện thật – từ những cú sốc văn hóa đầu tiên, nỗi lo tài chính, khó khăn ngôn ngữ, cho đến cảm giác cô đơn khi sống xa quê hương. Mỗi người một hoàn cảnh, nhưng điểm chung là: ai cũng từng chật vật thời gian đầu.

Trong bài viết này, VICTORY chia sẻ lại những trải nghiệm thật của khách hàng và những bài học quý giá giúp bạn chuẩn bị tốt hơn cho hành trình định cư Canada sắp tới. Không tô hồng, không giấu khó – chỉ là những điều bạn nên biết trước khi bắt đầu cuộc sống mới.

1. Rào cản ngôn ngữ – Thách thức lớn nhất khi định cư Canada

Một trong những khó khăn lớn nhất mà nhiều khách hàng của VICTORY chia sẻ ngay sau khi đặt chân tới Canada là khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh hoặc tiếng Pháp còn hạn chế. Dù trước đó đã học qua IELTS hoặc từng tham gia các lớp tiếng Anh ở Việt Nam, nhưng khi đối mặt với thực tế hàng ngày – từ việc gọi điện thoại hỏi đường, trao đổi với đồng nghiệp, đến đọc hiểu các mẫu đơn hành chính – nhiều người vẫn cảm thấy “không thể bắt kịp”.

Vì sao rào cản ngôn ngữ là vấn đề lớn?

Canada có 2 ngôn ngữ chính thức: tiếng Anh và tiếng Pháp (chủ yếu tại Québec). Nếu bạn không thành thạo một trong hai, bạn sẽ gặp nhiều rắc rối trong các khía cạnh như:

• Tìm việc: Nhà tuyển dụng thường ưu tiên ứng viên có khả năng giao tiếp tốt.
• Giao tiếp hàng ngày: Từ đi siêu thị, khám bệnh, đến việc trao đổi với giáo viên của con cũng có thể trở thành áp lực.
• Tâm lý: Giao tiếp kém dễ dẫn đến cảm giác bị cô lập, ngại tiếp xúc, lâu dần ảnh hưởng đến tinh thần.

Chị Ngân (định cư theo diện tay nghề tại Alberta) chia sẻ: “Mình nghĩ tiếng Anh của mình ổn, nhưng lúc đi họp phụ huynh con ở trường, nghe giáo viên nói nhanh quá, mình đơ toàn tập. Phải mất vài tháng học lại ESL mới thấy tự tin hơn.”

Cách khắc phục rào cản ngôn ngữ:

• Tham gia lớp học ESL/FSL (English/French as a Second Language) do chính phủ hỗ trợ – nhiều lớp hoàn toàn miễn phí cho người mới nhập cư.
• Đăng ký chương trình LINC (Language Instruction for Newcomers to Canada) nếu bạn là thường trú nhân hoặc người được bảo vệ – đây là một chương trình học tiếng Anh miễn phí rất hiệu quả do IRCC tài trợ.
• Tận dụng các ứng dụng học tiếng như Duolingo, Babbel, Rosetta Stone, hoặc các podcast tiếng Anh theo chủ đề đời sống tại Canada.
• Giao tiếp hàng ngày với người bản xứ, tham gia các câu lạc bộ cộng đồng, hội người Việt tại Canada để luyện nói thực tế.

Lời khuyên từ VICTORY: Đừng quá kỳ vọng rằng bạn sẽ hòa nhập được ngay chỉ vì “đã học tiếng Anh trước đó”. Hãy chuẩn bị tâm lý học tiếp tại Canada, kiên trì luyện nghe – nói – đọc – viết và tận dụng mọi tài nguyên có sẵn, vì ngôn ngữ chính là chìa khóa đầu tiên để bạn mở cánh cửa hội nhập thành công tại xứ sở lá phong.

2. Khó khăn trong tìm việc làm – Thị trường lao động Canada khắc nghiệt

Một trong những “cú sốc văn hóa” lớn nhất mà người mới định cư Canada thường gặp không đến từ ẩm thực hay thời tiết – mà là việc tìm một công việc phù hợp với năng lực và chuyên môn.

Nhiều khách hàng của VICTORY, đặc biệt là những người có trình độ chuyên môn cao hoặc từng làm quản lý tại Việt Nam, chia sẻ rằng họ bị “đứng hình” khi hồ sơ xin việc liên tục bị từ chối, hoặc phải làm lại từ đầu với công việc phổ thông như phục vụ, đóng gói, giao hàng…

Chị Thu (định cư diện tay nghề tại British Columbia) chia sẻ: “Tôi có bằng kế toán ACCA, kinh nghiệm hơn 10 năm, nhưng khi apply vào vị trí tương đương tại Vancouver thì bị yêu cầu phải có CPA Canada và kinh nghiệm tại đây. Cuối cùng tôi phải làm tạm lễ tân khách sạn hơn 1 năm trước khi có job đúng ngành.”

Vì sao lại khó tìm việc?

• Bằng cấp và kinh nghiệm nước ngoài không được công nhận ngay tại Canada.
• Nhiều ngành nghề yêu cầu chứng chỉ hành nghề riêng, như kế toán (CPA), kỹ sư (PEng), luật sư, y tá…
• Thiếu kinh nghiệm làm việc tại Canada là một rào cản lớn. Nhà tuyển dụng thường ưu tiên những ai đã quen với môi trường làm việc địa phương.
• Văn hóa làm việc, cách viết resume và phỏng vấn ở Canada khác biệt với Việt Nam.

Cách khắc phục:

• Đăng ký các khóa học chuyển đổi/chứng chỉ ngắn hạn để nâng cao cơ hội (ví dụ: bridging programs, credential assessment).
• Tham gia các chương trình hỗ trợ tìm việc do chính phủ tài trợ như:
  • Job Bank – cổng thông tin việc làm chính thức.
  • YMCA Employment Programs, Immigrant Services Society,…
• Tìm việc bước đệm: Bắt đầu với công việc phổ thông hoặc hỗ trợ kỹ thuật để tích lũy kinh nghiệm Canada, song song với học nâng cao.
• Mở rộng networking: Tham gia các hội nhóm nghề nghiệp, sự kiện giao lưu ngành nghề, kết nối trên LinkedIn.

Lời khuyên từ VICTORY: Đừng nản nếu bạn chưa tìm được công việc đúng chuyên môn trong 6–12 tháng đầu. Điều quan trọng là bạn linh hoạt, chủ động trau dồi kỹ năng mới, tích lũy kinh nghiệm làm việc tại Canada và xây dựng lại thương hiệu cá nhân từ bước nhỏ nhất. Đường dài mới biết ngựa hay – chỉ cần đi đúng hướng, bạn sẽ đến đích.

Xem thêm: Danh sách việc làm định cư tại Canada đang cần lao động

• Kinh doanh ở Canada
• Cơ hội việc làm cho điều dưỡng tại Canada
• Nghề lái xe tải ở Canada
• Đi làm nông nghiệp tại Canada
• Làm farm ở Canada
• Nghề làm nail ở Canada

3. Chi phí sinh hoạt cao – Cần chuẩn bị tài chính tốt

Một trong những “cú sốc” dễ gặp nhất khi mới sang Canada định cư là chi phí sinh hoạt thực tế cao hơn nhiều so với dự tính ban đầu. Từ tiền thuê nhà, thực phẩm, đến điện nước, bảo hiểm… mọi thứ đều được tính theo tiêu chuẩn của một quốc gia phát triển.

Gia đình anh Tuấn (Ontario, diện Start-Up Visa) chia sẻ: “Trước khi qua, tôi nghĩ với 50.000 CAD dành dụm là ổn, nhưng chỉ 6 tháng đầu, phần lớn đã chi hết cho tiền thuê nhà, nội thất và chi tiêu cơ bản. Tôi chưa kịp ổn định thu nhập thì tiền gần cạn rồi.”

Cập nhật chi phí thực tế năm 2025:

• Tiền thuê nhà:
  • Vancouver & Toronto: 2.000–3.000 CAD/tháng cho căn hộ 1–2 phòng.
  • Các thành phố nhỏ như Regina, Winnipeg: từ 1.200–1.800 CAD/tháng.
• Thực phẩm: Trung bình 300–400 CAD/người/tháng.
• Điện, nước, Internet: Khoảng 150–250 CAD/tháng.
• Chi phí y tế: Bảo hiểm y tế công miễn phí, nhưng không bao gồm thuốc kê đơn, nha khoa, mắt → cần mua bảo hiểm tư nhân bổ sung.
• Chi phí nuôi con: Trường mầm non có thể từ 600 đến 1.500 CAD/tháng tùy khu vực.

Cách chuẩn bị và khắc phục:

• Lập kế hoạch tài chính trước khi sang Canada, ước tính ít nhất 15.000–20.000 CAD/người/năm đầu tiên nếu chưa có thu nhập.
• Chọn nơi định cư phù hợp với ngân sách: Các tỉnh như Alberta, Manitoba, Nova Scotia có chi phí thấp hơn so với B.C hay Ontario.
• Tận dụng trợ cấp chính phủ: Child Benefit, Housing Support, Grocery Rebate…
• Tiết kiệm thông minh:
  • Mua đồ tại các chuỗi như Costco, Walmart, No Frills.
  • Săn deal, dùng app so sánh giá như Flipp, Reebee.
  • Sử dụng phương tiện công cộng thay vì sở hữu xe hơi trong năm đầu.

Góc nhìn từ VICTORY: Nhiều khách hàng của chúng tôi chia sẻ rằng việc thiếu chuẩn bị tài chính là lý do chính khiến họ rơi vào áp lực tinh thần những tháng đầu định cư. Không cần quá nhiều, nhưng bạn cần có kế hoạch rõ ràng và lựa chọn điểm đến phù hợp với năng lực tài chính của mình.

Xem thâm: Chi phí sinh hoạt ở Canada cho người mới định cư

4. Khí hậu khắc nghiệt – Cần thích nghi với mùa đông lạnh giá

Mùa đông Canada là một “cú sốc” không nhỏ, đặc biệt với người đến từ vùng nhiệt đới như Việt Nam. Dù đã xem hình ảnh tuyết trắng trên mạng, nhưng cảm giác thật sự khi nhiệt độ xuống âm 20–30 độ C là điều không dễ hình dung nếu bạn chưa từng trải qua.

Chị Thảo (định cư tại Manitoba) chia sẻ: “Mùa đông kéo dài gần nửa năm. Mới đầu tôi nghĩ mặc áo ấm là đủ, nhưng gió lạnh xuyên qua lớp quần áo, mặt thì tê cóng. Mất hơn 2 tháng tôi mới quen được với việc ra ngoài trời mùa đông.”

Khí hậu Canada: Thực tế cần biết

• Miền Tây & Trung Canada (Alberta, Saskatchewan, Manitoba): Mùa đông kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4. Nhiệt độ thường từ -10°C đến -30°C, gió lạnh và tuyết dày.
• Miền Đông Canada (Quebec, Ontario): Mùa đông ẩm hơn, có bão tuyết thường xuyên. Nhiệt độ -5°C đến -20°C.
• Miền ven biển (British Columbia): Mùa đông nhẹ hơn (0°C đến 5°C) nhưng mưa nhiều và kéo dài.

Tác động đến cuộc sống thường nhật:

• Di chuyển khó khăn hơn: Cần biết lái xe mùa đông, sử dụng lốp chuyên dụng và chuẩn bị thời gian dự phòng.
• Ảnh hưởng đến sức khỏe: Da khô, viêm mũi, cảm cúm, và seasonal affective disorder (SAD) – chứng trầm cảm do thiếu ánh nắng mặt trời.
• Tăng chi phí sinh hoạt: Tiền điện, sưởi ấm mùa đông có thể tăng gấp đôi.

Cách chuẩn bị và thích nghi hiệu quả:

• Chuẩn bị trang phục mùa đông:
  • Áo khoác chống gió – giữ nhiệt tốt (loại parka).
  • Giày chống trượt – giữ ấm, chống nước.
  • Găng tay, mũ len, khăn choàng chất lượng.
• Luyện tập thích nghi với mùa đông:
  • Tập thể dục trong nhà, ăn uống đủ dinh dưỡng, ngủ đủ giấc.
  • Tận hưởng hoạt động mùa đông như: trượt tuyết, trượt băng, đi dạo trên tuyết…
• Trang bị kỹ năng sống mùa đông:
  • Học cách cào tuyết đúng cách.
  • Biết kiểm tra lò sưởi, thiết bị điện trong nhà.
  • Dùng đèn sáng tạo ánh sáng ban ngày để giảm cảm giác trầm uất.

Góc nhìn từ VICTORY: Hầu hết khách hàng khi mới sang Canada đều trải qua cú sốc thời tiết, đặc biệt là mùa đông đầu tiên. Nhưng nếu chuẩn bị trước cả về tâm lý và vật chất, bạn sẽ không chỉ thích nghi được mà còn tận hưởng vẻ đẹp rất riêng của mùa đông Canada.

5. Sự khác biệt văn hóa và cảm giác cô đơn

Khi mới đặt chân đến Canada, rào cản lớn không chỉ là ngôn ngữ hay thời tiết, mà còn là cảm giác lạc lõng giữa một nền văn hóa hoàn toàn xa lạ. Dù Canada nổi tiếng là quốc gia đa văn hóa và thân thiện, nhưng sự khác biệt trong lối sống, giao tiếp và tư duy vẫn là thử thách thực sự với người nhập cư.

Anh Minh (định cư tại Toronto) chia sẻ: “Ngày đầu đi làm, tôi cảm thấy rất lạc lõng vì đồng nghiệp ai cũng bận rộn, không ai bắt chuyện. Ở Việt Nam, việc mời nhau ly cà phê là bình thường, nhưng bên này ai cũng giữ khoảng cách, chỉ chào rồi ai làm việc nấy.”

Những khác biệt văn hóa thường gặp:

• Cách giao tiếp: Người Canada thường lịch sự, nói chuyện nhẹ nhàng, không nói thẳng hoặc phê bình trực tiếp. Điều này dễ khiến người Việt hiểu nhầm là “lạnh lùng” hoặc “thiếu chân thành”.
• Lối sống cá nhân: Ở Canada, quyền riêng tư rất được coi trọng. Hàng xóm có thể không thân thiết dù sống cạnh nhau nhiều năm.
• Quan điểm giáo dục – nuôi dạy con: Phụ huynh Việt thường kỳ vọng cao và can thiệp sâu vào việc học của con, trong khi giáo dục Canada đề cao sự độc lập và phát triển tự nhiên.

Xem thêm: Những điều thú vị về văn hóa giao tiếp của người Canada

Cảm giác cô đơn – vấn đề phổ biến của người mới định cư:

• Thiếu mạng lưới bạn bè, người thân.
• Khó kết nối với người bản xứ.
• Dễ rơi vào tâm lý trầm cảm, đặc biệt trong mùa đông.

Lời khuyên từ khách hàng VICTORY:

• Chủ động kết nối cộng đồng người Việt: Tham gia các hội nhóm như Hội người Việt tại Canada, các buổi gặp mặt cộng đồng, lễ Tết cổ truyền…
• Tham gia tình nguyện, lớp học cộng đồng: Đây là cách hiệu quả để vừa luyện tiếng Anh vừa kết bạn.
• Duy trì kết nối với gia đình ở Việt Nam: Gọi video định kỳ, chia sẻ cuộc sống thường ngày giúp giảm cảm giác xa cách.
• Chấp nhận và học hỏi từ sự khác biệt: Mỗi nền văn hóa có giá trị riêng. Khi mở lòng, bạn sẽ cảm nhận được sự cởi mở và tử tế từ xã hội Canada.

Góc nhìn từ VICTORY: Nhiều khách hàng chia sẻ rằng cảm giác cô đơn thường đến sau 1–2 tháng đầu tiên. Nhưng nếu có sự chuẩn bị tâm lý từ trước, đồng thời chủ động hoà nhập và tìm kiếm cộng đồng, cảm giác này sẽ dần được thay thế bằng sự thích nghi và gắn bó lâu dài với cuộc sống mới.

6. Hệ thống thuế và bảo hiểm phức tạp – Người mới nhập cư dễ gặp khó khăn

Một trong những “cú sốc” lớn mà người mới định cư Canada thường gặp phải là hệ thống thuế thu nhập cá nhân phức tạp và cơ chế bảo hiểm y tế công – tư chồng chéo. Đây là lĩnh vực đòi hỏi thời gian tìm hiểu kỹ lưỡng, nếu không dễ dẫn đến những sai sót ảnh hưởng đến quyền lợi hoặc bị phạt không mong muốn.

Thuế thu nhập cá nhân – cao nhưng không phải ai cũng hiểu rõ

• Mức thuế có thể lên tới 50% tùy tỉnh bang và mức thu nhập. Thuế được trừ tự động nếu bạn là nhân viên, nhưng nếu bạn làm tự do (freelancer, kinh doanh nhỏ), bạn cần tự khai và đóng thuế đúng hạn.
• Nhiều người không biết đến các khoản miễn giảm thuế hợp pháp như: chi phí nuôi con, chi phí y tế, học phí…

Xem thêm: Các loại thuế tại Canada và quy định cho từng loại thuế

Chia sẻ từ anh Dũng – khách hàng VICTORY tại Alberta: “Tôi từng bị CRA (Cơ quan Thuế Canada) truy thu vì không khai thuế chính xác do tự làm mà không có kế toán hỗ trợ. Rút kinh nghiệm, năm sau tôi thuê chuyên gia và còn được hoàn thuế ngược lại.”

Hệ thống bảo hiểm y tế – miễn phí nhưng không bao trùm hết

• Bảo hiểm y tế công (public health insurance) tại Canada là một quyền lợi quan trọng. Tuy nhiên, nó không bao phủ toàn bộ dịch vụ, ví dụ: nha khoa, mắt kính, vật lý trị liệu thường không được chi trả.
• Tùy tỉnh bang, thời gian chờ được cấp thẻ y tế công cũng khác nhau. Ví dụ: ở Ontario, bạn được bảo hiểm ngay khi có OHIP, trong khi ở một số nơi khác có thể phải chờ 3 tháng.

Xem thêm: Bảo hiểm y tế ở Canada và hướng dẫn đăng ký

Chia sẻ từ chị Ngọc – khách hàng VICTORY tại Vancouver: “Tôi bị đau răng mà không được bảo hiểm công chi trả. Sau lần đó, tôi mới mua thêm bảo hiểm tư cho cả nhà, vì chi phí nha sĩ ở đây rất cao.”

Lời khuyên từ khách hàng VICTORY & chuyên gia:

• Nên tìm hiểu kỹ hệ thống thuế trước khi đến Canada. Dù bạn làm công hay làm chủ, hiểu đúng về khai thuế giúp tránh bị phạt và còn có thể được hoàn thuế.
• Sử dụng phần mềm khai thuế như TurboTax, Wealthsimple Tax hoặc tìm đến kế toán viên có kinh nghiệm hỗ trợ người mới nhập cư.
• Mua thêm bảo hiểm y tế tư nhân, đặc biệt là nếu bạn có trẻ nhỏ hoặc người thân cao tuổi đi cùng.
• Thường xuyên cập nhật chính sách thuế mới, vì chính phủ có thể điều chỉnh mức thuế, phúc lợi hoặc các khoản khấu trừ theo từng năm.

Góc nhìn từ VICTORY: Hệ thống thuế và bảo hiểm ở Canada tuy phức tạp, nhưng nếu bạn có sự chuẩn bị từ sớm và chủ động học hỏi, mọi thứ sẽ dần trở nên rõ ràng hơn. Đội ngũ VICTORY thường xuyên nhận được câu hỏi từ khách hàng về vấn đề này và luôn khuyến khích họ tìm hiểu kỹ thông tin chính thống từ CRA và chính phủ tỉnh bang, đồng thời không ngại nhờ đến sự hỗ trợ chuyên môn.

7. Thủ tục hành chính và hệ thống giấy tờ phức tạp

Khi bắt đầu cuộc sống mới tại Canada, nhiều người nhập cư – kể cả những người từng làm việc trong môi trường chuyên nghiệp – vẫn cảm thấy bối rối trước hệ thống thủ tục hành chính và giấy tờ nơi đây. Mọi thứ đều cần giấy tờ rõ ràng, và mỗi loại giấy tờ lại đi kèm quy trình riêng, thời gian xử lý riêng.

Giấy tờ trong đời sống hàng ngày – cái gì cũng cần chứng minh

• Mở tài khoản ngân hàng, xin số SIN (Social Insurance Number), đăng ký bảo hiểm y tế, xin trường cho con… đều cần nhiều loại giấy tờ như PR card, hợp đồng thuê nhà, hóa đơn…
• Một số dịch vụ yêu cầu dịch thuật công chứng hồ sơ, và không phải bản dịch nào cũng được chấp nhận. Phải dùng đơn vị được chính phủ công nhận.
• Giao diện của các cơ quan như Service Canada, CRA, IRCC… đều bằng tiếng Anh hoặc Pháp, khiến người mới dễ nhầm lẫn thông tin, điền sai form, hoặc quên nộp tài liệu quan trọng.

Chia sẻ từ chị Trân – khách hàng VICTORY tại Toronto: “Lúc mới sang, vợ chồng tôi cứ nghĩ mọi thứ sẽ được hướng dẫn cụ thể như ở Việt Nam. Nhưng thật ra việc mở tài khoản ngân hàng, xin số SIN, đăng ký bảo hiểm y tế hay xin trường cho con đều phải tự chủ động tìm hiểu. Nhiều khi không biết bắt đầu từ đâu, ai cũng nói tiếng Anh mà mình thì chưa hiểu rõ các khái niệm.”

Lời khuyên thực tế từ khách hàng & chuyên gia VICTORY:

• Lập danh sách các giấy tờ cần chuẩn bị theo từng mục đích (ví dụ: thuê nhà, đi làm, xin trường cho con…).
• Sử dụng dịch vụ hỗ trợ cộng đồng dành cho người nhập cư – nhiều tổ chức phi lợi nhuận ở địa phương hỗ trợ miễn phí việc điền form, nộp giấy tờ, giải thích quy trình.
• Tạo tài khoản IRCC, CRA, My Service Canada… càng sớm càng tốt, để dễ dàng kiểm tra hồ sơ, thông báo, thời gian xử lý.
• Luôn theo dõi hạn của các loại giấy tờ quan trọng như Work Permit, Study Permit, PR Card để chuẩn bị hồ sơ gia hạn kịp thời.

Góc nhìn từ VICTORY: Không ít khách hàng của chúng tôi gặp khó khăn chỉ vì một giấy tờ thiếu, một hạn nộp bị bỏ qua, khiến cả lộ trình định cư bị ảnh hưởng. Chúng tôi luôn nhấn mạnh: việc định cư không chỉ là “đến Canada là xong”, mà là một hành trình đầy thủ tục – nhưng nếu chuẩn bị đúng cách, bạn hoàn toàn có thể vượt qua dễ dàng hơn.

Kết luận

Canada là một điểm đến lý tưởng với chất lượng sống cao, phúc lợi tốt và cơ hội phát triển bền vững. Tuy nhiên, hành trình định cư tại đây không chỉ toàn những điều tích cực. Rào cản ngôn ngữ, thị trường lao động cạnh tranh, chi phí sinh hoạt cao, khác biệt văn hóa hay thủ tục hành chính phức tạp – tất cả đều là những khó khăn thực tế mà người nhập cư phải đối mặt, đặc biệt trong những năm đầu.

Qua chia sẻ từ chính các khách hàng mà VICTORY đồng hành, chúng tôi hiểu rằng: sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ ngôn ngữ, tài chính đến tâm lý là yếu tố quyết định khả năng thích nghi và thành công tại đất nước lá phong.

VICTORY không chỉ là đơn vị tư vấn định cư, mà còn là người bạn đồng hành giúp bạn hiểu rõ từng bước trong hành trình ổn định cuộc sống tại Canada – một cách thực tế, minh bạch và phù hợp với nhu cầu từng cá nhân.

Bạn đang lên kế hoạch định cư Canada và muốn lắng nghe thêm những câu chuyện thực tế, lời khuyên từ người đi trước? Hãy liên hệ VICTORY để được tư vấn cụ thể, đúng nhu cầu và dễ hiểu!