Được chuyên gia kiểm duyệt
Bài viết này đã được đội ngũ chuyên gia của chúng tôi trong lĩnh vực định cư quốc tế xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo tính chính xác và chất lượng thông tin. Tìm hiểu thêm về Các tiêu chuẩn nội dung bài viết của VICTORY.
Nhập quốc tịch châu Âu mở ra cơ hội lớn cho những ai muốn định cư, học tập và làm việc tại 27 quốc gia thành viên EU, đồng thời tận hưởng đầy đủ quyền lợi về y tế, giáo dục và an sinh xã hội.
Có nhiều cách để xin quốc tịch EU, phổ biến nhất là cư trú lâu dài, kết hôn với công dân EU, thừa hưởng quốc tịch theo gốc gác hoặc đầu tư hợp pháp tại một số quốc gia. Năm 2025, các con đường này tiếp tục là lựa chọn chính của nhiều người.
Bài viết này sẽ phân tích chi tiết từng hình thức, quy trình cơ bản và những lưu ý quan trọng để bạn có cái nhìn toàn diện trước khi nộp hồ sơ.
Các cách nhập quốc tịch Châu Âu phổ biến
Các cách nhập quốc tịch EU rất đa dạng, nhưng cư trú lâu dài, hôn nhân, gốc gác, đầu tư, việc làm và đoàn tụ gia đình là những con đường phổ biến nhất.
1. Nhập tịch theo diện cư trú lâu dài (Naturalization)
Đây là con đường truyền thống và chiếm đa số hồ sơ nhập tịch EU.
Thời gian cư trú: đa số quốc gia yêu cầu từ 5–10 năm cư trú liên tục.
Ví dụ:
- Pháp, Bồ Đào Nha: 5 năm.
- Đức, Tây Ban Nha, Ý: 8–10 năm.
- Luxembourg: 5 năm.
Điều kiện bổ sung:
- Giấy phép cư trú dài hạn hợp pháp.
- Trình độ ngôn ngữ: thường từ A2–B1 theo CEFR, riêng Đức yêu cầu tới B1–C1 (tùy diện).
- Thi kiến thức: kiểm tra về lịch sử, văn hóa, chính trị nước sở tại.
- Lý lịch tư pháp: không có tiền án nghiêm trọng.
Điểm mới 2024–2025: Đức đã giảm thời gian yêu cầu cư trú xuống còn 5 năm (3 năm nếu hội nhập tốt) và cho phép song tịch, nhằm khuyến khích nhập tịch.
2. Nhập tịch thông qua hôn nhân
Kết hôn với công dân EU giúp rút ngắn đáng kể thời gian cư trú trước khi xin quốc tịch.
Thời gian chung sống: thường 2–5 năm sau kết hôn, kèm thời gian cư trú hợp pháp tại nước đó.
Ví dụ:
- Pháp: chỉ cần 3 năm kết hôn và cư trú hợp pháp.
- Bồ Đào Nha: 3 năm.
Điều kiện: vẫn cần đáp ứng yêu cầu ngôn ngữ, hòa nhập xã hội và lý lịch tư pháp trong sạch.
3. Nhập tịch theo gốc gác/nguồn gốc tổ tiên (Citizenship by Descent)
Một số quốc gia công nhận quyền quốc tịch theo jus sanguinis (theo huyết thống).
- Ireland: cho phép xin quốc tịch nếu ông/bà là người Ireland (đăng ký qua Foreign Births Register).
- Italy: không giới hạn thế hệ, miễn chứng minh được dòng máu Italy qua giấy tờ hợp pháp.
- Ba Lan, Hungary, Croatia, Latvia: có cơ chế phục hồi hoặc công nhận quốc tịch cho người gốc.
Đây là con đường nhanh nhất, vì có thể xin quốc tịch trực tiếp mà không cần cư trú lâu dài.
Xem thêm: Nước nào sinh con được quốc tịch? 10 nước áp dụng Jus Soli
4. Nhập tịch theo diện đầu tư (Golden Visa / Citizenship by Investment)
Đây là con đường dành cho người có tiềm lực tài chính.
- Malta: trước đây có chương trình nhập tịch thông qua đóng góp từ €600.000 – €750.000, nhưng năm 2025 đã bị Ủy ban châu Âu kiện và đình chỉ do vi phạm quy định công dân EU.
- Bồ Đào Nha: Golden Visa cho phép cư trú khi đầu tư từ €250.000, có thể xin quốc tịch sau 5 năm cư trú và chứng minh ngôn ngữ.
- Hy Lạp, Tây Ban Nha: Golden Visa cho phép cư trú lâu dài, nhập tịch sau 7–10 năm cư trú.
Điểm cần lưu ý: phần lớn chương trình đầu tư hiện nay chỉ cấp quyền cư trú trước, muốn nhập tịch vẫn phải cư trú đủ năm và đáp ứng ngôn ngữ.
Xem thêm: 6 quốc gia cho phép mua nhà/ bất động sản để lấy quốc tịch
5. Nhập tịch theo diện việc làm hoặc doanh nhân
- EU Blue Card: dành cho lao động có trình độ cao. Sau 5 năm làm việc và cư trú hợp pháp, bạn có thể xin thường trú và sau đó nhập tịch (tùy quốc gia).
- Doanh nhân/Khởi nghiệp: một số nước khuyến khích đầu tư kinh doanh, tạo việc làm. Sau nhiều năm cư trú và đóng thuế đầy đủ, bạn có thể nộp hồ sơ xin quốc tịch.
6. Nhập tịch theo diện đoàn tụ gia đình
- Dành cho người có người thân là công dân hoặc thường trú nhân EU (vợ/chồng, con cái, đôi khi là cha mẹ).
- Điều kiện: người bảo lãnh cần chứng minh thu nhập, chỗ ở ổn định.
- Sau khi được cấp thị thực đoàn tụ và cư trú hợp pháp đủ năm, bạn có thể xin nhập quốc tịch như diện cư trú.
Nhập quốc tịch châu Âu thường là một hành trình dài hạn, yêu cầu cư trú hợp pháp, hòa nhập xã hội và đáp ứng điều kiện chặt chẽ theo luật của từng quốc gia. Vì vậy việc tham khảo trực tiếp cơ quan di trú hoặc Bộ Nội vụ của quốc gia là bước quan trọng để chuẩn bị hồ sơ đúng luật.
Bảng so sánh các cách nhập quốc tịch Châu Âu phổ biến (2025)
| Hình thức nhập tịch | Thời gian cư trú yêu cầu | Điều kiện chính | Ví dụ quốc gia |
| Cư trú lâu dài (Naturalization) | 5-10 năm (tùy nước) | Cư trú hợp pháp liên tục, biết ngôn ngữ (A2–B1), thi văn hóa & lịch sử, không tiền án | Đức (5 năm sau cải cách 2024), Pháp (5 năm), Tây Ban Nha (10 năm), Bồ Đào Nha (5 năm) |
| Hôn nhân với công dân EU | 2-5 năm sau kết hôn | Hôn nhân hợp pháp, sống chung, cư trú tại EU, ngôn ngữ, lý lịch trong sạch | Pháp (3 năm), Bồ Đào Nha (3 năm), Tây Ban Nha (2 năm với công dân Mỹ Latinh hoặc Philippines) |
| Theo gốc gác/nguồn gốc tổ tiên | Không yêu cầu cư trú (hoặc ngắn) | Chứng minh bố/mẹ/ông bà là công dân EU, giấy tờ hợp lệ | Ireland (ông/bà là người Ireland), Italy (không giới hạn thế hệ), Ba Lan, Hungary |
| Đầu tư (Golden Visa / Citizenship by Investment) | 5-10 năm cư trú (đa số) | Đầu tư bất động sản, quỹ phát triển hoặc tạo việc làm; một số nước trước đây cho phép nhập tịch trực tiếp (Malta – đã dừng 2025) | Bồ Đào Nha (Golden Visa, 5 năm → quốc tịch), Hy Lạp (7 năm), Malta (chương trình cũ, đình chỉ 2025) |
| Việc làm / Doanh nhân | 5-8 năm | Có EU Blue Card hoặc giấy phép lao động/doanh nghiệp, đóng thuế và cư trú liên tục | Đức (EU Blue Card 5 năm), Hà Lan (khởi nghiệp – 5 năm), Estonia (Startup Visa) |
| Đoàn tụ gia đình | 5-10 năm | Được người thân bảo lãnh (vợ/chồng, con, cha mẹ), chứng minh tài chính & chỗ ở | Đức, Pháp, Bỉ (theo luật EU Family Reunification Directive) |
Xem thêm: Bảng giá 23 quốc gia mua quốc tịch nước nào rẻ nhất?
Quy trình nhập quốc tịch Châu Âu cơ bản
Quy trình xin quốc tịch EU gồm 5 bước chính: đáp ứng điều kiện, chuẩn bị hồ sơ, nộp đơn, xét duyệt & phỏng vấn, tuyên thệ. Tuy có sự khác biệt giữa các nước, nhưng việc chuẩn bị kỹ lưỡng và nắm rõ quy định sẽ giúp quá trình thuận lợi hơn.
1. Đáp ứng điều kiện tiên quyết
Trước khi nộp đơn, bạn cần đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau:
- Cư trú hợp pháp: Có giấy phép cư trú dài hạn hoặc thường trú tại quốc gia sở tại. Thời gian cư trú tối thiểu: Dao động từ 5–10 năm, tùy quốc gia. Một số nước rút ngắn thời gian cho diện hôn nhân (2–5 năm) hoặc đầu tư. Ví dụ: Đức đã giảm xuống còn 5 năm (hoặc 3 năm nếu hội nhập xuất sắc); Tây Ban Nha yêu cầu 10 năm, nhưng chỉ 2 năm cho công dân Mỹ Latinh.
- Hòa nhập xã hội:
- Ngôn ngữ: Đạt trình độ từ A2–B1 CEFR (ví dụ Đức yêu cầu B1, Luxembourg A2).
- Kiến thức văn hóa – chính trị: Vượt qua kỳ thi quốc tịch (Einbürgerungstest ở Đức, Life in the UK tương tự tại Anh trước Brexit).
- Lý lịch tư pháp: Không có tiền án nghiêm trọng, không vi phạm luật nhập cư.
- Tài chính ổn định: Chứng minh khả năng tự nuôi sống, không phụ thuộc vào trợ cấp xã hội.
- Tôn trọng pháp luật và giá trị EU: Cam kết tuân thủ hiến pháp, dân chủ và quyền con người.
2. Chuẩn bị hồ sơ
Hồ sơ nhập tịch các nước châu Âu thường bao gồm:
- Đơn xin nhập quốc tịch.
- Hộ chiếu, giấy khai sinh, giấy tờ cư trú.
- Giấy tờ chứng minh thời gian cư trú (hợp đồng lao động, hóa đơn, giấy tờ thuế).
- Chứng chỉ ngôn ngữ, kết quả thi quốc tịch (nếu có).
- Lý lịch tư pháp trong và ngoài nước.
- Giấy tờ hôn nhân (nếu diện vợ/chồng).
- Giấy tờ chứng minh tài chính (hợp đồng lao động, sao kê ngân hàng, thuế).
Tất cả tài liệu bằng ngôn ngữ nước ngoài phải được dịch công chứng sang ngôn ngữ chính thức của quốc gia sở tại và hợp pháp hóa lãnh sự theo yêu cầu.
3. Nộp đơn xin nhập tịch
- Nộp tại cơ quan di trú hoặc Bộ Nội vụ của quốc gia sở tại.
- Thanh toán lệ phí xử lý hồ sơ, dao động từ vài trăm đến hơn một nghìn euro (ví dụ: Đức ~255 EUR cho người lớn, Ireland ~175 EUR).
4. Xét duyệt và phỏng vấn
- Thời gian xét duyệt: Từ 6 tháng đến 3 năm, tùy quốc gia và độ phức tạp hồ sơ.
- Phỏng vấn: Một số nước yêu cầu phỏng vấn trực tiếp để đánh giá trình độ ngôn ngữ và mức độ hội nhập xã hội.
- Bổ sung hồ sơ: Trong quá trình xét duyệt, cơ quan di trú có thể yêu cầu thêm giấy tờ.
5. Quyết định và lễ tuyên thệ nhập tịch
Sau khi hồ sơ được xem xét và chấp thuận, bạn sẽ được mời tham dự lễ tuyên thệ nhập tịch – bước đánh dấu chính thức trở thành công dân EU.
Sau đó, bạn sẽ nhận giấy chứng nhận quốc tịch và có thể nộp đơn xin hộ chiếu EU.
Theo số liệu từ Eurostat, trong năm 2022 có tới 989.900 người được cấp quốc tịch của một quốc gia thành viên EU; trong đó 87% là trước đó không thuộc EU.
Lưu ý:
- Song tịch: Không phải tất cả các nước EU đều cho phép song tịch. Ví dụ: Đức đã nới luật cho phép song tịch từ 2024, trong khi Áo hầu như vẫn cấm trừ trường hợp đặc biệt.
- Thời gian cư trú thay đổi:
- Portugal đang siết luật, dự thảo tăng thời gian cư trú nhập tịch từ 5 lên 10 năm (2025).
- Italy thảo luận rút ngắn từ 10 xuống còn 5 năm để khuyến khích hội nhập.
- Diện đặc biệt: Một số quốc gia có quy định riêng cho diện đầu tư, gốc gác hoặc nhân tài, giúp rút ngắn thời gian.
Lợi ích khi có quốc tịch châu Âu
Công dân EU nhận được nhiều đặc quyền vượt trội, cả trong đời sống hàng ngày lẫn trong bối cảnh toàn cầu hóa.
- Tự do đi lại và cư trú trong EU – quyền cơ bản: Không cần visa hay giấy phép làm việc, công dân EU có thể sống, học tập hoặc làm việc tại bất kỳ quốc gia thành viên nào, tối đa 3 tháng chỉ với hộ chiếu hoặc thẻ ID. Sau 5 năm cư trú hợp pháp liên tục, họ được quyền cư trú lâu dài tại quốc gia đó theo Directive 2004/38/EC của EU.
- Cơ hội nghề nghiệp và di chuyển lao động: Trong năm 2024, có 7,4 triệu công dân EU đã làm việc tại các quốc gia khác trong liên minh, cho thấy mức độ linh hoạt và quyền tiếp cận thị trường lao động châu Âu.
- Hộ chiếu mạnh – tự do đi lại toàn cầu: Hộ chiếu EU được đánh giá là một trong những hộ chiếu quyền lực nhất thế giới. Cụ thể, những quốc gia như Pháp, Đức, Ý và Tây Ban Nha cho phép công dân được miễn visa tới 192 quốc gia/vùng lãnh thổ trên thế giới.
- Quyền chính trị và pháp lý:
- Bầu cử và ứng cử: Công dân EU có quyền tham gia bầu cử Nghị viện châu Âu và chính quyền địa phương tại nơi đang cư trú.
- Bảo hộ lãnh sự: Nếu quốc gia bạn đang ở không có đại diện, bạn có thể được bảo hộ bởi đại sứ quán của quốc gia EU bất kỳ.
- Công cụ pháp lý: Có quyền tiếp cận Tòa án và viện Ombudsman châu Âu để khiếu nại về thủ tục công vụ.
- Bảo vệ quyền cơ bản: Được pháp luật EU bảo vệ chống phân biệt đối xử (tôn giáo, giới tính, tuổi tác…).
- Giáo dục, y tế và phúc lợi xã hội: Công dân EU được hưởng giáo dục công lập ưu đãi, chăm sóc y tế và an sinh xã hội tương đương với người bản địa, với mức chi phí thấp hơn nếu so với người nhập cư.
- Nguyên tắc bình đẳng trong thị trường nội khối: Luật EU đảm bảo công dân các nước thành viên được tiếp cận thủ đô đầu tư, mở doanh nghiệp và ngân hàng tại bất kỳ nơi nào trong khối một cách công bằng. Họ được đối xử như người dân địa phương trong các dịch vụ công.
Xem thêm:
- Cuộc sống ở châu Âu như thế nào? Có đáng sống không?
- Cộng đồng người Việt ở châu Âu sống ở đâu?
Những lưu ý quan trọng khi xin quốc tịch Châu Âu
Trước khi nộp hồ sơ nhập tịch châu Âu, bạn nên kiểm tra việc cho phép dual citizenship, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ để tránh chậm trễ, cập nhật chính sách mới nhất tại quốc gia bạn chọn và cân nhắc mục tiêu rõ ràng.
Dưới đây là những điểm then chốt bạn cần lưu ý trước khi nộp hồ sơ.
Quy định về song tịch rất khác nhau
Không phải quốc gia EU nào cũng chấp nhận song tịch:
- Italy, Portugal, France, Ireland, Germany, Sweden cho phép công dân giữ quốc tịch gốc (dual citizenship) một cách rộng rãi.
- Một số quốc gia, như Slovenia, bắt buộc người nhập tịch phải từ bỏ quốc tịch gốc, trừ trường hợp được miễn trừ đặc biệt theo lợi ích quốc gia.
Cần kiểm tra kỹ luật nhập tịch của quốc gia bạn hướng tới để tránh rủi ro mất quốc tịch gốc.
Xem thêm:
Thời gian xử lý hồ sơ có thể kéo dài
Thời gian xét duyệt khác nhau giữa các nước:
- Ở Hamburg, Đức, hồ sơ nhập tịch thường mất khoảng 14 tháng để có kết quả.
- Tại Ireland, với diện nhập tịch theo “granny rule”, thời gian xử lý đã được cải thiện còn khoảng 9 tháng, giảm đáng kể so với trên 2,5 năm trước kia.
Điều quan trọng là gửi hồ sơ hoàn chỉnh càng sớm càng tốt để không bị chậm trễ.
Chính sách thay đổi – cần theo sát cập nhật mới
Chính sách xin quốc tịch có thể thay đổi theo hướng mở hoặc siết lại:
- Italy đang xem xét giảm thời gian cư trú tối thiểu từ 10 xuống 5 năm để thúc đẩy nhập tịch, nhưng vẫn đang tranh luận chính trị.
- Đức đã hạ thời gian cư trú từ 8 xuống 5 năm, hoặc còn 3 năm nếu chứng minh hội nhập xuất sắc, đồng thời cho phép song tịch.
- Malta từng có chương trình nhập tịch qua đầu tư (citizenship-by-investment) rất nhanh, nhưng đã bị Tòa án EU hủy bỏ vào năm 2025, xem là vi phạm nguyên tắc không thương mại hóa quyền công dân EU.
Hãy theo dõi thông tin cập nhật từ cơ quan nhập cư chính thức hoặc các trang của EU để tránh bị động.
Xem thêm: Nhập quốc tịch nước nào khó nhất? Top 10 quốc gia có quy trình khắt khe nhất
Chú ý yêu cầu cụ thể từng quốc gia
- Một số quốc gia có chính sách đặc biệt cho diện kết hôn, gốc gác hoặc cá nhân xuất sắc, giúp rút ngắn thời gian nhập tịch.
- Điều kiện như bài kiểm tra ngôn ngữ, văn hóa có thể khác nhau về độ khó, ví dụ Đức thường yêu cầu B1–B2, nhưng nước khác có thể chỉ yêu cầu A2.
- Một số hồ sơ phải cung cấp thêm minh chứng về tài chính, nghề nghiệp, hay hồ sơ hôn nhân thực tế để tránh nghi ngờ gian lận.
Xem xét lợi ích và xác định rõ mục tiêu
Đạt quốc tịch châu Âu là mục tiêu lớn, nhưng cần cân nhắc:
- Bạn có cần duy trì quốc tịch gốc không?
- Nơi bạn cư trú có cho phép song tịch không?
- Thời gian xử lý hồ sơ có hợp lý so với nhu cầu (du học, đầu tư, định cư)?
- Có thể đáp ứng các điều kiện ngôn ngữ, lịch sử hay không?
Xác định rõ mục tiêu giúp bạn lựa chọn quốc gia và diện nhập tịch phù hợp, tối ưu thời gian và chi phí.
Câu hỏi thường gặp (FAQs)
1. Xin quốc tịch châu Âu có cần bỏ quốc tịch Việt Nam không?
Tùy vào luật của từng quốc gia EU. Nhiều nước cho phép song tịch như Pháp, Bồ Đào Nha, Ireland, Đức (sau cải cách 2024). Tuy nhiên, một số nước như Áo, Estonia hạn chế song tịch, buộc từ bỏ quốc tịch gốc.
2. Bao lâu thì có thể xin quốc tịch sau khi định cư?
Thông thường, bạn cần cư trú hợp pháp 5-10 năm. Một số trường hợp được rút ngắn:
- Hôn nhân với công dân EU: 2-5 năm.
- Đầu tư/đóng góp tài chính: cư trú 5 năm tại Bồ Đào Nha (Golden Visa).
- Hòa nhập tốt ở Đức: có thể xin chỉ sau 3 năm.
3. Nước nào dễ xin quốc tịch châu Âu nhất?
Hiện nay, những nước được xem là dễ xin quốc tịch châu Âu nhất gồm Ireland (5 năm cư trú trong 9 năm gần nhất), Bồ Đào Nha (5 năm cư trú, yêu cầu tiếng Bồ Đào Nha A2), và Tây Ban Nha (10 năm, nhưng chỉ 2 năm cho công dân Mỹ Latinh và Philippines). Malta từng có chương trình đầu tư trực tiếp, nhưng đã bị EU đình chỉ năm 2025.
4. Có cần thi ngôn ngữ khi xin nhập quốc tịch không?
Có. Hầu hết các nước EU yêu cầu chứng minh trình độ ngôn ngữ từ A2–B1 CEFR. Ví dụ: Pháp và Đức yêu cầu B1, Luxembourg yêu cầu A2 nói + B1 viết.
5. Xin quốc tịch EU có quyền lợi gì hơn thường trú?
Quốc tịch EU cho bạn quyền bầu cử, ứng cử, xin hộ chiếu EU và bảo hộ lãnh sự toàn cầu. Thường trú nhân chỉ có quyền cư trú và làm việc tại một nước, còn công dân EU được tự do đi lại và cư trú tại toàn bộ 27 quốc gia EU.
Kết luận
Nhập quốc tịch châu Âu mang lại nhiều lợi ích rõ ràng: quyền tự do đi lại, làm việc và cư trú trong toàn bộ EU, cùng với việc tiếp cận hệ thống giáo dục, y tế và phúc lợi xã hội tiên tiến. Có nhiều con đường để trở thành công dân EU, phổ biến nhất là cư trú lâu dài, kết hôn, thừa hưởng từ gốc gác gia đình hoặc đầu tư hợp pháp. Quy trình cơ bản bao gồm đáp ứng điều kiện cư trú, chuẩn bị hồ sơ, nộp đơn, tham gia phỏng vấn (nếu có) và hoàn tất lễ tuyên thệ.
Tuy nhiên, mỗi quốc gia có quy định riêng về thời gian cư trú, yêu cầu ngôn ngữ và chính sách song tịch. Do đó, việc tìm hiểu kỹ thông tin từ cơ quan di trú chính thức và chuẩn bị hồ sơ đầy đủ sẽ giúp bạn tăng khả năng thành công.
Để có cái nhìn toàn diện hơn, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết trên blog VICTORY về định cư châu Âu – những quốc gia đang được nhiều người lựa chọn khi tìm đường đến quốc tịch châu Âu.
Xem thêm: Châu Âu gồm nước nào? Danh sách các nước
