Được chuyên gia kiểm duyệt
Bài viết này đã được đội ngũ chuyên gia của chúng tôi trong lĩnh vực định cư quốc tế xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo tính chính xác và chất lượng thông tin. Tìm hiểu thêm về Các tiêu chuẩn nội dung bài viết của VICTORY.
Liên minh châu Âu (EU) là khối liên minh chính trị và kinh tế lớn nhất thế giới, gồm 27 quốc gia châu Âu hợp tác trên nền tảng chung về pháp luật, thị trường và quyền tự do đi lại. Công dân của một nước thành viên EU đồng thời là công dân EU, được hưởng hàng loạt quyền lợi xuyên biên giới như cư trú, làm việc, học tập, chăm sóc y tế, bầu cử và bảo hộ lãnh sự trong toàn khối.
Tính đến năm 2025, EU tiếp tục giữ vai trò trung tâm trong hệ thống quốc tế với 447 triệu dân, 19 quốc gia sử dụng đồng Euro và 23 nước thuộc khu vực Schengen.
Trong bài viết này, VICTORY sẽ giúp bạn hiểu rõ EU là gì, EU gồm những nước nào, khối EU hoạt động ra sao và những quyền lợi quan trọng mà công dân các nước thuộc Liên minh châu Âu được hưởng.
Key Takeaway
- Liên minh châu Âu (EU) là liên minh kinh tế – chính trị gồm 27 quốc gia, với hơn 447 triệu dân (Eurostat 2025).
- EU không phải là một quốc gia, nhưng có thể chế chung gồm Nghị viện châu Âu, Ủy ban châu Âu và Tòa án Công lý EU, điều hành theo luật thống nhất.
- Công dân EU được hưởng quyền tự do cư trú, làm việc, học tập và bầu cử tại bất kỳ quốc gia thành viên nào (theo Chỉ thị 2004/38/EC).
- Đồng Euro (€) là đồng tiền chung của 20/27 quốc gia, hình thành Eurozone – khu vực kinh tế lớn thứ hai thế giới (IMF 2025).
- EU mang lại thị trường chung, chính sách an sinh và bảo hộ lãnh sự toàn cầu, giúp công dân di chuyển và sinh sống an toàn trong khối.
- Để trở thành công dân EU, cần nhập quốc tịch của một quốc gia thành viên, từ đó được tự động hưởng đầy đủ quyền lợi EU và Schengen.
EU là gì?
EU (viết tắt của European Union – Liên minh châu Âu) là một liên minh kinh tế và chính trị của 27 quốc gia châu Âu, được thành lập chính thức ngày 1/11/1993 theo Hiệp ước Maastricht tại Hà Lan.
Mục tiêu của EU là thúc đẩy hòa bình, hợp tác kinh tế – chính trị, phát triển bền vững và quyền công dân chung giữa các nước thành viên. EU không phải là “một quốc gia” mà là một khối có mức độ hội nhập sâu, với hệ thống lập pháp, hành pháp, tư pháp và tài chính chung.
Thông tin cơ bản về EU (cập nhật 2025)
- Ngày thành lập: 1/11/1993 (Hiệp ước Maastricht, Hà Lan)
- Trụ sở chính: Brussels, Bỉ
- Diện tích: Khoảng 4,23 triệu km²
- Dân số: ≈ 450 triệu người (Eurostat 2025)
- Đồng tiền chung: Euro (EUR) – sử dụng tại 19/27 quốc gia
- Ngôn ngữ làm việc: 24 ngôn ngữ chính thức
- Các nhà sáng lập ban đầu (1957): Đức, Pháp, Ý, Bỉ, Hà Lan, Luxembourg
- Giải thưởng: Giải Nobel Hòa bình (2012)
- Thành viên hiện nay: 27 quốc gia (sau khi Anh rời EU năm 2020 – Brexit)
Mục tiêu và đặc điểm của Liên minh Châu Âu
- Liên minh kinh tế: EU hình thành thị trường chung cho phép hàng hóa, dịch vụ, vốn và con người di chuyển tự do. Đây là một trong những khu vực kinh tế tự do lớn nhất thế giới, chiếm hơn 14% GDP toàn cầu (OECD 2025).
- Đồng tiền chung – Euro: Giúp ổn định tỷ giá, tăng thương mại nội khối và khẳng định vị thế của Euro là đồng tiền mạnh thứ 2 thế giới sau USD (IMF 2025).
- Mục tiêu chính trị: Thúc đẩy hòa bình, dân chủ, an ninh và công lý trong khu vực; phối hợp chính sách về nhập cư, tị nạn, quốc phòng và môi trường.
- Quyền công dân chung: Mỗi người dân của quốc gia thành viên được coi là công dân EU, được tự do cư trú, học tập, làm việc và đầu tư tại bất kỳ nước thành viên nào mà không cần visa nội khối.
- Cơ cấu thể chế:
- Ủy ban Châu Âu (European Commission) – cơ quan hành pháp.
- Nghị viện Châu Âu (European Parliament) – cơ quan lập pháp.
- Hội đồng Liên minh Châu Âu (Council of the EU) – đại diện chính phủ các nước.
- Tòa án Công lý EU (CJEU) – cơ quan tư pháp tối cao.
- Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) – điều hành chính sách tiền tệ cho Eurozone.
Xem thêm: Toàn cảnh tăng trưởng kinh tế châu Âu và thách thức hiện nay
Lịch sử hình thành và phát triển của EU
- 1951: Thành lập Cộng đồng Than và Thép Châu Âu (ECSC) – bước khởi đầu cho hợp tác kinh tế sau chiến tranh.
- 1957: Hiệp ước Rome lập Cộng đồng Kinh tế Châu Âu (EEC) – 6 nước sáng lập: Đức, Pháp, Ý, Bỉ, Hà Lan, Luxembourg.
- 1993: Hiệp ước Maastricht đổi tên thành Liên minh Châu Âu (European Union), mở rộng hợp tác sang lĩnh vực chính trị, ngoại giao, an ninh và công dân.
- 2002: Ra đời đồng tiền chung Euro.
- 2004-2013: EU mở rộng lớn nhất trong lịch sử, kết nạp thêm 13 quốc gia Trung và Đông Âu.
- 2020: Vương quốc Anh rời EU (Brexit) – kết thúc 47 năm thành viên.
Tầm ảnh hưởng và vai trò toàn cầu của EU
- EU hiện là đối tác thương mại lớn nhất thế giới, chiếm hơn 16% tổng giá trị xuất nhập khẩu toàn cầu (WTO 2025).
- Là nhà tài trợ phát triển và viện trợ nhân đạo hàng đầu, đóng góp hơn 30% tổng viện trợ phát triển toàn cầu (OECD-DAC 2025).
- EU có chính sách đối ngoại thống nhất, hợp tác chặt chẽ với Hoa Kỳ trong các vấn đề về an ninh, nhân quyền, khí hậu và thương mại tự do.
- Về kinh tế, GDP toàn khối EU năm 2025 đạt khoảng 18,7 nghìn tỷ USD, đứng thứ 2 sau Hoa Kỳ (IMF World Economic Outlook, 2025).
Xem thêm: Hiệp định Thương mại và Kinh tế Toàn diện EU và Canada
EU có bao nhiêu thành viên? EU gồm những nước nào?
Tính đến năm 2025, Liên minh châu Âu (EU) có 27 quốc gia thành viên. Những quốc gia này gồm:
- Áo (Austria)
- Bỉ (Belgium)
- Bulgaria
- Croatia
- Síp (Cyprus)
- Cộng hòa Séc (Czechia)
- Đan Mạch (Denmark)
- Estonia
- Phần Lan (Finland)
- Pháp (France)
- Đức (Germany)
- Hy Lạp (Greece)
- Hungary
- Ireland
- Ý (Italy)
- Latvia
- Litva (Lithuania)
- Luxembourg
- Malta
- Hà Lan (Netherlands)
- Ba Lan (Poland)
- Bồ Đào Nha (Portugal)
- Romania
- Slovakia
- Slovenia
- Tây Ban Nha (Spain)
- Thụy Điển (Sweden)
Tóm lại
- 27 quốc gia thành viên EU
- 20/27 các nước sử dụng đồng Euro
- 23/27 quốc gia thuộc khu vực Schengen
- Croatia là thành viên mới nhất (gia nhập EU năm 2013, Eurozone và Schengen từ 2023)
- Các quốc gia đang trong tiến trình mở rộng: Ukraine, Moldova, Bosnia & Herzegovina, Albania, Montenegro, Serbia, Bắc Macedonia.
Dân số & quy mô khối EU năm 2025
- Vào ngày 1 tháng 1 năm 2025, tổng dân số của 27 quốc gia EU được ước tính là khoảng 450,4 triệu người, tăng thêm khoảng 1,07 triệu người so với năm trước.
- Quốc gia đông dân nhất trong EU là Đức, tiếp theo là Pháp và Ý, chiếm khoảng 47 % tổng dân số EU.
- Về diện tích, EU trải rộng khoảng 4,23 triệu km² (ước tính) khắp lục địa châu Âu.
Những nhầm lẫn thường gặp cần lưu ý
- Có người nhầm “EU có 28 nước” – nhưng sau Brexit, EU còn 27 thành viên.
- “EU gồm những nước này đó thôi” – cần lưu ý rằng đồng Euro không được tất cả 27 nước sử dụng, và Schengen cũng không áp dụng tại mọi quốc gia EU.
- Khi bàn về quyền công dân EU, cần nhấn mạnh rằng quyền lợi áp dụng giữa các nước thành viên, không tự động mở cho nước ngoài không thuộc EU.
Nguồn: EU countries | European Union
Xem thêm: Châu Âu gồm những nước nào? Danh sách đầy đủ cập nhật mới nhất
Quyền lợi cốt lõi của công dân EU
Công dân EU được hưởng nhiều quyền lợi xuyên biên giới như tự do di chuyển và cư trú, quyền làm việc và an sinh xã hội, tham gia chính trị, quyền tiếp cận y tế qua EHIC, bảo hộ lãnh sự ngoài EU và roaming không phí nội khối đến năm 2032. Những quyền này được xác lập qua các hiệp ước, chỉ thị và quy định EU mà các nước thành viên đều phải tuân theo.
Dưới đây là từng quyền lợi chi tiết:
Quyền tự do di chuyển và cư trú trong EU
Công dân EU và thành viên gia đình có quyền di chuyển và cư trú tự do trong các quốc gia thành viên khác, theo Điều 21 của Hiệp ước về chức năng của EU (TFEU) và Chỉ thị 2004/38/EC.
- Khi đến một nước EU khác, bạn có thể ở lại tối đa 3 tháng mà chỉ cần giấy tờ hợp lệ (CMND hoặc hộ chiếu).
- Nếu muốn cư trú lâu hơn 3 tháng, bạn cần đáp ứng các tiêu chí như: là người lao động, sinh viên, có nguồn thu nhập/ bảo hiểm y tế.
- Sau 5 năm cư trú hợp pháp liên tục, bạn có quyền cư trú thường trú tại nước thành viên đó mà không bị yêu cầu về giấy phép thường xuyên.
- Thành viên gia đình không phải công dân EU cũng được quyền đi theo hoặc gia nhập, theo quy định trong cùng chỉ thị.
Xem thêm: Hộ chiếu châu Âu là gì? Xếp hạng hộ chiếu châu Âu
Quyền làm việc và tiếp cận an sinh xã hội
Công dân EU được tiếp cận thị trường lao động ở nước thành viên khác với ưu đãi giống như công dân sở tại – không bị phân biệt quốc tịch – nhờ Điều 45 TFEU và chính sách lao động của EU.
- Bạn có thể làm việc, kinh doanh hoặc làm việc tự do (self-employed) tại nước thành viên khác.
- Quyền lợi an sinh xã hội như bảo hiểm y tế, trợ cấp thất nghiệp, hưu trí khi di chuyển giữa các nước được điều phối qua các quy định phối hợp bảo hiểm xã hội của EU.
Quyền bầu cử và tham gia chính trị
Công dân EU có thể bầu và ứng cử trong bầu cử Nghị viện châu Âu và bầu cử cấp địa phương (municipal) nơi họ đang cư trú, mặc dù có thể có các điều kiện địa phương.
Một số quốc gia đang thực hiện cải cách tạo điều kiện cho cử tri “EU di động” – cho phép người EU đăng ký bỏ phiếu tại quốc gia cư trú mà không cần về nước gốc – nhưng mức độ áp dụng và chi tiết thay đổi giữa các nước thành viên.
Quyền y tế tạm thời qua thẻ EHIC
Công dân EU có thể sử dụng EHIC (European Health Insurance Card) khi tạm trú trong nước thành viên khác để tiếp cận dịch vụ y tế công cần thiết, với chi phí tương đương công dân sở tại.
Lưu ý: EHIC không thay thế bảo hiểm du lịch, không chi trả cho điều trị tư nhân hoặc điều trị đã lên kế hoạch trước (planned care) nếu không được quốc gia đó chấp thuận.
Bảo hộ lãnh sự ngoài EU
Khi bạn ở tại một quốc gia bên ngoài EU mà quốc gia EU bạn mang quốc tịch không có đại sứ quán hoặc lãnh sự, bạn có quyền nhờ hỗ trợ từ bất kỳ đại sứ quán/lãnh sự của một nước thành viên EU khác dưới nguyên tắc “đại diện lãnh sự” chung.
Roaming “như ở nhà” trong khối EU
EU áp dụng quy định “Roam Like at Home” để cho phép công dân EU sử dụng dịch vụ thoại, SMS và dữ liệu di động khi đi đến các nước EU khác mà không bị tính phí roaming cao hơn.
Ban đầu, roaming miễn phí được áp dụng từ 15/6/2017, và sau đó được gia hạn đến năm 2032 theo Quy định (EU) 2022/612.
Xem thêm: Chất lượng cuộc sống tại châu Âu và những quốc gia đáng sống nhất
Làm sao trở thành công dân EU?
Bạn không thể xin “quốc tịch EU” trực tiếp. Để trở thành công dân EU, bạn phải nhập tịch vào một quốc gia thành viên EU theo quy định quốc tịch của quốc gia đó (qua cư trú tự nhiên, quyền huyết thống, hôn nhân, hoặc các con đường đặc biệt nếu có). Khi đã trở thành công dân quốc gia thành viên, bạn tự động trở thành công dân EU và hưởng quyền lợi EU.
Dưới đây là các con đường phổ biến và điều kiện cần lưu ý.
Nhập tịch qua cư trú tự nhiên (naturalization)
Phần lớn quốc gia EU cho phép người nước ngoài xin quốc tịch nếu đã cư trú hợp pháp liên tục trong một khoảng thời gian nhất định, có hiểu biết về ngôn ngữ và văn hóa bản địa, không có tiền án nghiêm trọng, và có khả năng tài chính ổn định.
- Thời gian cư trú thường từ 5 đến 10 năm, tuỳ quốc gia.
- Ví dụ: Ở Ý, người nước ngoài có thể nhập tịch sau 10 năm cư trú hợp pháp nếu đủ điều kiện (luật quốc tịch Ý). Ở nhiều quốc gia EU, có thể giảm thời gian cư trú nếu bạn là vợ/chồng công dân EU hoặc đã có mối quan hệ đặc biệt.
- Các yêu cầu kèm theo có thể bao gồm: thi ngôn ngữ (cấp độ A2, B1…), hiểu biết về lịch sử và hệ thống chính trị quốc gia, chứng minh hội nhập (tham gia xã hội, hiểu luật quốc gia).
- Có quốc gia yêu cầu từ bỏ quốc tịch cũ (nhưng nhiều nước EU hiện cho phép quốc tịch kép).
- Các quốc gia EU hiện đang điều chỉnh luật nhập tịch để trở nên linh hoạt hơn (giảm thời gian cư trú, chấp nhận quốc tịch kép…).
Nhập tịch qua huyết thống / quyền tổ tiên (citizenship by descent)
Một số quốc gia EU cho phép bạn xin quốc tịch nếu có cha, mẹ, ông bà là công dân của quốc gia đó (theo nguyên tắc jus sanguinis).
- Việc xác định hàng bao nhiêu thế hệ được chấp nhận phụ thuộc vào luật quốc gia (cha mẹ, ông bà, thậm chí cao hơn).
- Quốc gia như Ireland, Ý có luật tương đối rộng cho phép truyền quốc tịch qua nhiều thế hệ nếu có bằng chứng hồ sơ gia đình rõ ràng.
Lưu ý: Có những cải cách gần đây làm thay đổi điều kiện, do đó cần kiểm tra luật quốc gia cụ thể thời điểm bạn nộp hồ sơ.
Nhập tịch qua hôn nhân với công dân quốc gia EU
Hôn nhân với công dân một quốc gia thành viên có thể rút ngắn thời gian cư trú hoặc loại bỏ một số điều kiện để xin quốc tịch.
Ví dụ: Ở một số quốc gia, nếu bạn kết hôn với công dân EU, bạn có thể xin quốc tịch sau vài năm cư trú (tùy luật quốc gia).
Tuy nhiên, hôn nhân không bảo đảm tự động được quốc tịch – bạn vẫn phải đáp ứng các điều kiện khác như ngôn ngữ, hội nhập, không có án tích.
Con đường đầu tư / chương trình “Golden Visa / Citizenship by Investment”
Một số quốc gia EU từng có chương trình cho phép người nước ngoài được quyền định cư hoặc xin quốc tịch thông qua đầu tư tài chính hoặc bất động sản. Tuy nhiên, nhiều chương trình citizenship-by-investment đã bị kiểm soát hoặc loại bỏ do các quyết định của Tòa án châu Âu.
Gần đây, Tòa án Công lý châu Âu (ECJ) đã ra phán quyết yêu cầu Malta ngừng chương trình “golden passport” vì vi phạm nguyên tắc EU, coi citizenship-by-investment như thương mại hóa quyền công dân.
Do đó, hiện nay các nước EU có xu hướng hạn chế hoặc loại bỏ con đường xin quốc tịch bằng đầu tư – các chương trình mới thường chỉ cho phép quyền cư trú lâu dài chứ không trực tiếp quốc tịch.
Những điểm cần lưu ý & thách thức khi xin quốc tịch EU
- Luật quốc tịch của mỗi quốc gia thành viên rất khác nhau – không có luật chung cho toàn EU – bạn cần kiểm tra luật quốc gia mục tiêu chi tiết.
- Có quốc gia yêu cầu từ bỏ quốc tịch cũ, có quốc gia chấp nhận quốc tịch kép – bạn phải xem luật của quốc gia đó.
- Việc thay đổi luật quốc tịch có thể diễn ra – ví dụ có các quốc gia đang thảo luận siết hoặc điều chỉnh điều kiện nhập tịch năm 2025.
- Đối với quốc gia đầu tư hoặc “golden passport”, vì các phán quyết của EU, các chương trình đó có thể bị hủy bỏ hoặc điều chỉnh – bạn phải kiểm tra tình trạng pháp lý tại thời điểm nộp hồ sơ.
Việc trở thành công dân một quốc gia thuộc Liên minh châu Âu đòi hỏi hiểu rõ luật quốc tịch, thời gian cư trú, yêu cầu ngôn ngữ và kế hoạch tài chính dài hạn. Mỗi quốc gia lại có quy trình riêng, thay đổi định kỳ theo chính sách nhập cư và an ninh của EU.
Xem thêm: Golden Visa là gì? Giải thích chương trình đầu tư nhận cư trú châu Âu
Tại Victory Investment Consultants, đội ngũ chuyên gia định cư quốc tế có kinh nghiệm thực tế trong các chương trình Bồ Đào Nha (Portugal Startup Visa), Ireland Residency, Malta PR Programme và Hy Lạp Golden Visa – sẽ giúp bạn:
- Đánh giá khả năng nhập tịch dựa trên hồ sơ cá nhân và mục tiêu của gia đình.
- Tư vấn quốc gia phù hợp với thời gian cư trú và chi phí tối ưu.
- Cập nhật quy định quốc tịch EU mới nhất 2025, đảm bảo hồ sơ hợp pháp, minh bạch và an toàn.
Liên hệ VICTORY để được tư vấn miễn phí và nhận hướng dẫn chi tiết về lộ trình định cư – nhập tịch châu Âu dành riêng cho bạn.
Câu hỏi thường gặp (FAQs) về Liên minh Châu Âu (EU)
1. EU có bao nhiêu quốc gia thành viên vào năm 2025?
Tính đến tháng 10/2025, Liên minh Châu Âu (EU) có 27 quốc gia thành viên. Không có quốc gia mới gia nhập hay rút khỏi EU kể từ sau Brexit (Vương quốc Anh rời EU năm 2020).
2. EU gồm những nước nào?
EU bao gồm 27 quốc gia trải dài khắp châu Âu, trong đó có Đức, Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Hà Lan, Ireland, Ba Lan, Bồ Đào Nha, và Thụy Điển. Một số quốc gia như Croatia và Bulgaria mới gia nhập Schengen gần đây (2023-2024).
3. Công dân EU có thể làm việc ở bất kỳ nước thành viên nào không?
Có. Theo Điều 45 của Hiệp ước về Chức năng của Liên minh Châu Âu (TFEU), công dân EU có quyền làm việc, cư trú và được đối xử bình đẳng tại bất kỳ quốc gia thành viên nào mà không cần giấy phép lao động nội khối.
4. Thẻ EHIC có thay thế bảo hiểm du lịch không?
Không. Thẻ EHIC (European Health Insurance Card) chỉ đảm bảo bạn được chăm sóc y tế công cần thiết khi tạm trú tại nước EU khác, nhưng không bao gồm điều trị tư nhân, hồi hương hoặc cứu hộ y tế.
5. Chính sách roaming miễn phí trong EU còn hiệu lực đến khi nào?
Công dân EU được sử dụng dịch vụ thoại, tin nhắn và dữ liệu di động ở các nước thành viên mà không phải trả phí roaming, theo chính sách “Roam Like at Home”, được gia hạn đến năm 2032.
6. Có thể xin “quốc tịch EU” trực tiếp mà không qua một quốc gia thành viên không?
Không thể. EU không có thẩm quyền cấp quốc tịch. Để trở thành công dân EU, bạn phải nhập tịch một trong 27 quốc gia thành viên. Khi đó, bạn tự động trở thành công dân EU và được hưởng các quyền lợi chung của khối.
7. Quốc gia nào dễ xin quốc tịch EU nhất năm 2025?
Các quốc gia có quy trình nhập tịch linh hoạt gồm Bồ Đào Nha (cư trú 5 năm), Ireland (qua huyết thống) và Malta (chương trình cư trú lâu dài trước khi nhập tịch). Tuy nhiên, luật thay đổi thường xuyên – cần kiểm tra tại thời điểm nộp hồ sơ.
Kết luận
Liên minh Châu Âu (EU) là một khối liên minh kinh tế – chính trị gồm 27 quốc gia châu Âu, được hình thành từ Hiệp ước Maastricht năm 1993 với mục tiêu thúc đẩy hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững. Đến năm 2025, EU đã trở thành một trong những khối thịnh vượng và ổn định nhất thế giới, với dân số hơn 450 triệu người và 20 quốc gia sử dụng đồng Euro.
Công dân các nước thuộc EU được hưởng quyền tự do cư trú, làm việc, học tập, y tế, an sinh và bầu cử xuyên biên giới – những đặc quyền mà không khối khu vực nào khác có được. Đặc biệt, hệ thống pháp lý minh bạch, chính trị ổn định và phúc lợi xã hội toàn diện khiến EU trở thành điểm đến hàng đầu cho người muốn định cư hoặc nhập tịch tại châu Âu.
Hiểu rõ EU là gì, các nước thành viên, và quyền lợi công dân EU không chỉ giúp bạn nắm vững bức tranh tổng thể về châu Âu hiện đại, mà còn là bước khởi đầu quan trọng cho những ai đang tìm kiếm lộ trình định cư, đầu tư hoặc nhập quốc tịch EU một cách an toàn và bền vững.
Tại Victory Investment Consultants, đội ngũ chuyên gia định cư quốc tế sẽ giúp bạn xây dựng lộ trình nhập tịch EU an toàn và minh bạch – từ lựa chọn quốc gia phù hợp đến chuẩn bị hồ sơ theo quy định mới nhất 2025.
Liên hệ VICTORY để được tư vấn định cư châu Âu miễn phí ngay hôm nay.
