[Bản tin Canada] Hạ viện Canada bỏ phiếu gỡ bỏ các hạn chế trong Bill C-3

Ngày 03/11/2025, Hạ viện Canada đã bỏ phiếu bác bỏ các sửa đổi từng được đề xuất trong Bill C-3 – các sửa đổi vốn nhằm siết chặt quyền thừa hưởng quốc tịch đối với trẻ sinh ngoài Canada có cha hoặc mẹ là công dân Canada.

Quyết định này đồng nghĩa với việc các điều kiện bổ sung như yêu cầu cư trú nghiêm ngặt, kiểm tra an ninh bắt buộc, và thi ngôn ngữ/kiến thức công dân đối với người từ 18 tuổi trở lên sẽ không được áp dụng.

Đây là bước tiến quan trọng trong tiến trình điều chỉnh Luật Quốc tịch Canada, nhằm duy trì và mở rộng quyền citizenship by descent (quốc tịch theo diện huyết thống hoặc nhận nuôi), phù hợp với phán quyết của Tòa Thượng thẩm Ontario năm 2023.

Key Takeaways

• Hạ viện Canada đã bỏ phiếu bác bỏ các sửa đổi có tính hạn chế trong Bill C-3 với tỉ lệ 170-163.
• Quyền thừa hưởng quốc tịch theo diện sinh ở nước ngoài (citizenship by descent) được giữ nguyên và mở rộng, thay vì siết chặt như đề xuất trước đó.
• Cha/mẹ công dân Canada chỉ cần chứng minh tổng 1.095 ngày cư trú tại Canada, không yêu cầu 5 năm liên tục.
• Dự luật vẫn chưa có hiệu lực, và cần hoàn tất lần đọc thứ ba, xét duyệt Thượng viện và Hoàng gia phê chuẩn.
• Quyết định này có tác động tích cực đối với cộng đồng Canada gốc Việt sinh sống hoặc làm việc ở nước ngoài, giúp đảm bảo quyền quốc tịch cho trẻ sinh ngoài Canada ổn định hơn.

Hạ viện Canada bác bỏ các sửa đổi hạn chế trong Bill C-3

Hạ viện đã bỏ phiếu bác bỏ các sửa đổi từng được đề xuất nhằm siết quyền thừa hưởng quốc tịch theo diện sinh ở nước ngoài. Cuộc bỏ phiếu diễn ra ngày 03/11/2025, kết quả 170 phiếu thuận và 163 phiếu chống.

Các đảng Liberal, NDP và Green ủng hộ việc loại bỏ các hạn chế, trong khi Conservative và Bloc Québécois bỏ phiếu phản đối.

Các sửa đổi bị bác bỏ trước đó bao gồm:

• Yêu cầu cha/mẹ công dân Canada phải chứng minh đã cư trú 1.095 ngày trong một giai đoạn 5 năm liên tục trước khi con sinh hoặc được nhận nuôi.
• Yêu cầu người từ 18 tuổi trở lên phải trải qua kiểm tra an ninh bắt buộc khi nộp hồ sơ quốc tịch.
• Yêu cầu người 18-55 tuổi phải chứng minh trình độ ngôn ngữ và kiến thức công dân.

Việc bác bỏ các sửa đổi này có nghĩa là luật sẽ không bổ sung các rào cản mới đối với quyền citizenship by descent. Thay vào đó, dự thảo Bill C-3 tiếp tục duy trì mô hình mở rộng quyền thừa hưởng quốc tịch Canada cho con, phù hợp với mục tiêu sửa đổi luật theo phán quyết của Tòa Thượng thẩm Ontario năm 2023.

Vì sao các sửa đổi trong Bill C-3 gây tranh cãi?

Các sửa đổi bị đề xuất trong lần đọc thứ h2 của Bill C-3 gây tranh cãi vì chúng có nguy cơ thu hẹp quyền thừa hưởng quốc tịch đối với trẻ sinh ngoài Canada, trái với mục tiêu ban đầu của dự luật là mở rộng quyền công dân. Nhiều ý kiến trong Quốc hội và cộng đồng cho rằng các yêu cầu bổ sung sẽ tạo ra rào cản không cần thiết cho các gia đình Canada sinh sống hoặc làm việc ở nước ngoài.

Cụ thể, các điều kiện từng được đề xuất sẽ:

• Tăng mức yêu cầu cư trú đối với cha/mẹ là công dân Canada, buộc họ phải chứng minh 1.095 ngày cư trú trong một giai đoạn 5 năm, thay vì tổng thời gian linh hoạt.
• Đặt thêm thủ tục kiểm tra an ninh bắt buộc và yêu cầu người nộp đơn trưởng thành phải thi chứng chỉ ngôn ngữ/kiến thức công dân, ngay cả khi họ sinh ra trong gia đình Canada và đã có mối liên hệ thực tế với Canada.

Những yêu cầu này bị đánh giá là có thể gây bất lợi cho:

• Gia đình công dân Canada đang làm việc, học tập hoặc cư trú tạm thời ở nước ngoài.
• Trường hợp nhận con nuôi quốc tế.
• Nhóm “Lost Canadians”, vốn là đối tượng dự luật hướng tới để khôi phục quyền công dân.

Quyền công dân theo diện sinh ở nước ngoài sẽ thay đổi như thế nào?

Nếu Bill C-3 được thông qua ở phiên bản hiện tại (sau khi đã loại bỏ các sửa đổi hạn chế), trẻ sinh ngoài Canada có cha hoặc mẹ là công dân Canada sẽ tiếp tục có thể được công nhận quốc tịch theo diện huyết thống, với điều kiện cha/mẹ chứng minh đã có thời gian cư trú tại Canada ít nhất 1.095 ngày (khoảng 3 năm) trước khi trẻ sinh hoặc được nhận nuôi.

Điểm quan trọng là:

• Không còn yêu cầu thời gian cư trú này phải rơi trọn trong một giai đoạn 5 năm liên tiếp, như phiên bản sửa đổi từng đề xuất.
• Nghĩa là cha/mẹ có thể chứng minh 1.095 ngày cư trú tính tổng, linh hoạt theo từng giai đoạn sống tại Canada.
• Điều này giúp nhiều gia đình Canada đang sống hoặc làm việc ở nước ngoài duy trì quyền công dân cho con dễ dàng hơn.

Dự luật cũng mở đường khôi phục quốc tịch cho nhóm Lost Canadians bị mất quyền do quy định giới hạn thế hệ (First-Generation Limit) từ năm 2009.

Dự luật Bill C-3 đang ở giai đoạn nào và bước tiếp theo là gì?

Bill C-3 chưa có hiệu lực. Để trở thành luật, dự luật cần:

1. Hoàn tất lần đọc thứ 3 (Third Reading) tại Hạ viện – thảo luận và biểu quyết lần cuối.
2. Trải qua 3 vòng đọc tại Thượng viện – có thể đưa ra ý kiến chỉnh sửa hoặc giữ nguyên nội dung hiện tại.
3. Nhận Hoàng gia phê chuẩn (Royal Assent).

Chính phủ dự kiến hoàn tất tiến trình vào trước ngày 20/11/2025, theo thời hạn do Tòa Thượng thẩm Ontario đặt ra.

Tác động đối với gia đình Canada gốc Việt có con sinh ở nước ngoài

Quyết định bỏ phiếu của Hạ viện giúp:

• Giảm rủi ro trẻ sinh ngoài Canada bị từ chối quyền quốc tịch.
• Duy trì yêu cầu cư trú linh hoạt, phù hợp với gia đình thường xuyên di chuyển quốc tế.
• Tránh áp dụng các bài kiểm tra không phù hợp với trường hợp trẻ mới sinh hoặc còn nhỏ.

Điều này đặc biệt đáng chú ý đối với cộng đồng Canada gốc Việt đang làm việc, công tác hoặc kinh doanh tại các quốc gia khác.

Kết luận

Việc Hạ viện Canada bỏ phiếu bãi bỏ các sửa đổi hạn chế trong Bill C-3 là một bước tiến quan trọng trong quá trình điều chỉnh Luật Quốc tịch theo phán quyết của tòa án. Quyền citizenship by descent được duy trì theo hướng linh hoạt và bao quát hơn, giúp các gia đình công dân Canada sinh sống ở nước ngoài – bao gồm cộng đồng người Việt – có thêm sự ổn định trong việc bảo đảm quốc tịch cho con cái. Tuy nhiên, dự luật vẫn chưa có hiệu lực và cần tiếp tục theo dõi quá trình xem xét tại Thượng viện và thủ tục phê chuẩn cuối cùng.

Để cập nhật những thay đổi trong chính sách nhập cư – quốc tịch Canada trong năm 2025, bạn có thể tham khảo thêm chuyên mục blog của Victory Investment Consultants.

Xem thêm: Sinh con ở Canada có được nhập quốc tịch không?