Chương trình DACA là gì? Quyền lợi và điều kiện tham gia DACA

DACA (Deferred Action for Childhood Arrivals) là một chương trình đặc biệt của chính phủ Hoa Kỳ, cung cấp tạm thời sự bảo vệ khỏi bị trục xuất và cho phép làm việc hợp pháp đối với những người nhập cư không có giấy tờ nhưng đã đến Mỹ khi còn nhỏ, còn được gọi là “Dreamers”. Những người tham gia DACA có thể nhận được số an sinh xã hội, giấy phép lái xe và tiếp cận cơ hội giáo dục, tuy nhiên chương trình không dẫn đến thường trú nhân hay quốc tịch Mỹ.

Trong bài viết này, VICTORY sẽ giúp bạn hiểu rõ chương trình DACA là gì, điều kiện để tham gia, các giấy tờ cần thiết, quyền lợi – hạn chế, cũng như cập nhật mới nhất năm 2025 về lệ phí và quy trình gia hạn. Nếu bạn hoặc người thân là “Dreamer”, đừng bỏ qua thông tin quan trọng này để đảm bảo quyền lợi di trú của mình được duy trì hợp pháp.

Chương trình DACA là gì?

DACA, viết tắt của “Deferred Action for Childhood Arrivals” (Hoãn hành động đối với trẻ em đến Mỹ), là một chính sách nhập cư được thiết kế nhằm bảo vệ những người nhập cư không có giấy tờ, thường được gọi là “DREAMers”, những người đã đến Hoa Kỳ khi còn nhỏ.

Chương trình này cung cấp sự bảo vệ tạm thời, ngăn chặn việc trục xuất và cung cấp giấy phép lao động, số an sinh xã hội, cùng với giấy phép lái xe, giúp những người tham gia có thể sống và làm việc một cách hợp pháp và công khai tại Hoa Kỳ. Tuy nhiên, DACA không cung cấp thẻ xanh vĩnh viễn hay quyền công dân, chỉ là sự hoãn lại tạm thời và cần được gia hạn sau mỗi 2 năm.

Thông tin cập nhật mới nhất về chính sách DACA

Kể từ ngày 1/4/2024, một số thay đổi quan trọng về chi phí và quy trình gia hạn DACA đã được áp dụng. Cụ thể, phí gia hạn trực tuyến hiện là 555 USD, trong khi phí gia hạn bằng giấy tờ là 605 USD. Khi gia hạn bằng giấy tờ, người nộp đơn cần thực hiện hai khoản thanh toán riêng biệt: 85 USD cho Mẫu I-821D (đơn xin hoãn hành động) và 520 USD cho Mẫu I-765 (đơn xin giấy phép lao động).

Ngoài ra, phí cho Giấy phép tạm trú (Mẫu I-131), thường được sử dụng để xin giấy tờ du lịch, cũng đã tăng từ 575 USD lên 630 USD. Những thay đổi này là điều quan trọng mà những người tham gia DACA cần lưu ý để đảm bảo rằng họ tuân thủ đúng quy định và tiếp tục được bảo vệ bởi chương trình.

Điều kiện để tham gia DACA

Để tham gia vào chương trình DACA, các ứng viên cần phải đáp ứng một số tiêu chí do Cơ quan Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) đặt ra.

Các tiêu chí cơ bản để đủ điều kiện

Để được xem xét tham gia chương trình DACA, ứng viên phải đáp ứng tất cả các tiêu chí sau:

1. Độ tuổi: Ứng viên phải dưới 31 tuổi tính đến ngày 15/6/2012, tức là phải sinh vào hoặc sau ngày 16/6/1981.
2. Thời gian đến Hoa Kỳ: Ứng viên phải đến Hoa Kỳ trước khi đủ 16 tuổi.
3. Thời gian cư trú: Ứng viên phải đã cư trú liên tục tại Hoa Kỳ kể từ ngày 15/6/2007 cho đến thời điểm nộp đơn xin DACA.
4. Hiện diện thực tế tại Hoa Kỳ: Ứng viên phải có mặt trực tiếp tại Hoa Kỳ vào ngày 15/6/2012 và tại thời điểm nộp đơn xin DACA.
5. Tình trạng nhập cư hợp pháp: Ứng viên không được có tình trạng nhập cư hợp pháp vào ngày 15/6/2012 và tại thời điểm nộp đơn xin DACA.
6. Giáo dục hoặc nghĩa vụ quân sự: Ứng viên phải đang theo học tại trường, đã tốt nghiệp hoặc nhận được chứng chỉ GED, hoặc là cựu chiến binh xuất ngũ danh dự của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Hoa Kỳ hoặc lực lượng vũ trang Hoa Kỳ.
7. Tiền án tiền sự: Ứng viên không được có tiền án về trọng tội, tội nhẹ hoặc 3 hay nhiều tội nhẹ khác và không gây ra mối đe dọa đối với an ninh quốc gia hoặc an toàn công cộng.

Quy trình xét duyệt và các giấy tờ cần thiết

Khi nộp đơn xin DACA, ứng viên cần thu thập và nộp các giấy tờ chứng minh rằng họ đáp ứng được các tiêu chí đã nêu. Các tài liệu cần thiết bao gồm:

• Bằng chứng về danh tính: Hộ chiếu, giấy khai sinh có ảnh, thẻ học sinh hoặc quân nhân có ảnh, hoặc giấy tờ nhập cư khác có tên và có ảnh.
• Bằng chứng về thời gian đến Hoa Kỳ trước 16 tuổi: Hộ chiếu có dấu nhập cảnh, mẫu I-94/I-95/I-94W, hồ sơ học tập từ các trường tại Hoa Kỳ, hoặc các tài liệu của Cơ quan Di trú và Nhập tịch (DHS)nêu rõ ngày nhập cảnh như:
  • Hồ sơ du lịch
  • Hồ sơ bệnh viện hoặc y tế
  • Hồ sơ việc làm (phiếu lương, mẫu W-2,…)
  • Hồ sơ chính thức từ một tổ chức tôn giáo xác nhận việc tham gia vào một nghi lễ tôn giáo
  • Bản sao biên lai chuyển tiền cho số tiền gửi vào hoặc ra khỏi đất nước
  • Giấy khai sinh của trẻ sinh ra tại Hoa Kỳ
  • Giao dịch ngân hàng có ngày
  • Biên lai hoặc giấy đăng ký xe ô tô.
• Bằng chứng về tình trạng nhập cư:
  • Mẫu I-94/I-95/I-94W có ngày hết hạn lưu trú được phép
  • Lệnh cuối cùng về việc loại trừ, trục xuất hoặc di dời được ban hành kể từ ngày 15/6/2012
  • Một tài liệu buộc tội đưa bạn vào thủ tục trục xuất
• Bằng chứng về hiện diện thực tế và cư trú liên tục tại Hoa Kỳ: Biên lai tiền thuê nhà, hóa đơn tiện ích, hồ sơ việc làm, hồ sơ học tập, hồ sơ quân sự, giao dịch ngân hàng, giấy khai sinh của trẻ em sinh ra tại Hoa Kỳ và các tài liệu khác liên quan như:
  • Hồ sơ chính thức từ một tổ chức tôn giáo xác nhận việc tham gia vào một nghi lễ tôn giáo
  • Giao dịch ngân hàng có ngày
  • Biên lai hoặc giấy đăng ký xe ô tô
  • Văn bản, thế chấp, hợp đồng cho thuê
  • Biên lai thuế, hợp đồng bảo hiểm
  • Bản tuyên thệ nêu rõ thời điểm bắt đầu của thời gian hiện diện liên tục nếu bạn đến Hoa Kỳ trước 8 tuổi.
• Bằng chứng về tình trạng sinh viên hoặc cựu chiến binh: Hồ sơ chính thức (bảng điểm, bảng điểm…) từ trường mà bạn hiện đang theo học tại Hoa Kỳ. Bằng tốt nghiệp, chứng chỉ GED, hồ sơ học tập hiện tại hoặc giấy chứng nhận xuất ngũ danh dự như:
  • Mẫu DD-214, Giấy chứng nhận xuất ngũ hoặc xuất ngũ khỏi nhiệm vụ hiện tại
  • Mẫu NGB 22, Báo cáo về việc tách khỏi Lực lượng Vệ binh Quốc gia và Hồ sơ Dịch vụ
  • Hồ sơ quân nhân
  • Hồ sơ sức khỏe quân đội

Sau khi thu thập đầy đủ tài liệu, ứng viên cần hoàn thành các mẫu đơn I-821D, I-765 và I-765WS, và nộp cùng với phí yêu cầu tới USCIS. Việc nộp đơn đúng hạn và cung cấp đủ giấy tờ là rất quan trọng để đảm bảo rằng yêu cầu của ứng viên sẽ được chấp nhận và xét duyệt.

Sau khi nộp đơn, ứng viên sẽ nhận được thông báo lịch hẹn để cung cấp sinh trắc học tại Trung tâm hỗ trợ đơn xin (ASC).

Người nộp đơn cũng có thể tạo tài khoản trực tuyến USCIS để theo dõi và quản lý hồ sơ của mình, nhận thông báo và cập nhật tình trạng hồ sơ một cách thuận tiện.

Quyền lợi của người tham gia DACA

Những người tham gia DACA được hưởng một loạt các quyền lợi quan trọng, giúp họ có thể làm việc, học tập và sinh sống hợp pháp tại Hoa Kỳ.

• Quyền làm việc: Người tham gia DACA có quyền làm việc hợp pháp tại Hoa Kỳ thông qua việc xin Giấy phép làm việc (EAD). Giấy phép này mở ra cơ hội để họ tiếp cận với các công việc được trả lương cao hơn và có điều kiện lao động tốt hơn. Để xin EAD, người tham gia cần nộp đơn I-765 kèm theo các tài liệu chứng minh đủ điều kiện.
• Quyền du học và nhận các lợi ích giáo dục: DACA cho phép người tham gia có thể theo đuổi con đường học vấn, từ bậc trung học đến đại học. Mặc dù không có hỗ trợ tài chính liên bang, nhiều tiểu bang và tổ chức cung cấp các học bổng và hỗ trợ tài chính giúp người nhận DACA có thể tiếp cận với giáo dục đại học.
• Quyền tạm thời không bị trục xuất khỏi Mỹ: Một trong những lợi ích quan trọng nhất của DACA là quyền tạm thời không bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ. Quyền này mang lại sự bảo vệ và ổn định cho những người tham gia, giúp họ an tâm sinh sống và làm việc mà không phải lo lắng về việc bị trục xuất.

Hạn chế và trách nhiệm của người tham gia DACA

Chương trình DACA mang lại nhiều quyền lợi thiết thực cho người tham gia, nhưng cũng có những hạn chế và trách nhiệm mà người tham gia cần phải hiểu rõ và tuân thủ.

Các giới hạn của DACA

DACA không phải là con đường dẫn đến quyền công dân hay thẻ xanh (thường trú nhân) tại Hoa Kỳ. Chương trình này chỉ cung cấp quyền hoãn trục xuất tạm thời và giấy phép làm việc cho những người đủ điều kiện, mà không đảm bảo một tình trạng nhập cư lâu dài hoặc dẫn đến việc trở thành công dân Mỹ.

Người tham gia DACA vẫn cần tìm kiếm các phương án nhập cư khác nếu họ muốn có cơ hội trở thành thường trú nhân hoặc công dân Hoa Kỳ. Ngoài ra, việc di chuyển quốc tế cũng bị hạn chế đối với những người tham gia DACA, và họ cần xin phép đặc biệt (Advance Parole) nếu muốn rời khỏi Hoa Kỳ và quay lại.

Trách nhiệm tái đăng ký và tuân thủ các yêu cầu của chương trình

Người tham gia DACA phải tái đăng ký chương trình sau mỗi 2 năm để duy trì tình trạng hoãn trục xuất và giấy phép làm việc. Việc này đòi hỏi sự chính xác và kịp thời trong việc nộp hồ sơ, bởi vì nếu bỏ lỡ thời hạn hoặc không tuân thủ các yêu cầu, người tham gia có thể mất quyền lợi và đối mặt với nguy cơ bị trục xuất.

Bên cạnh việc tái đăng ký, người tham gia DACA còn phải tuân thủ tất cả các yêu cầu và điều kiện của chương trình.

• Không vi phạm pháp luật
• Duy trì tình trạng học tập hoặc làm việc hợp pháp
• Thông báo cho USCIS nếu có sự thay đổi về địa chỉ hoặc tình trạng cá nhân.

Việc không tuân thủ các trách nhiệm này có thể dẫn đến việc bị từ chối gia hạn hoặc mất quyền tham gia DACA.

Các thay đổi và thách thức pháp lý đối với DACA

Chương trình DACA đã trải qua nhiều thay đổi và đối mặt với nhiều thách thức pháp lý kể từ khi được thành lập vào năm 2012. Những thay đổi này phản ánh sự bất ổn định trong chính sách nhập cư của Hoa Kỳ và những nỗ lực không ngừng của các bên liên quan trong việc duy trì hoặc hủy bỏ chương trình.

Các thay đổi chính sách dưới các chính quyền khác nhau

DACA được thành lập vào tháng 6/2012 dưới thời Tổng thống Barack Obama nhằm bảo vệ những người nhập cư không có giấy tờ khỏi bị trục xuất. Chương trình này cho phép họ được cấp giấy phép làm việc trong 2 năm và có thể gia hạn. Những người được bảo vệ bởi DACA phải đáp ứng các yêu cầu cụ thể, bao gồm việc đến Hoa Kỳ trước 16 tuổi và trước ngày 15/6/2007, cũng như không có tình trạng nhập cư hợp pháp vào ngày 15/6/2012.

Tuy nhiên, dưới thời Tổng thống Donald Trump, chương trình DACA đã gặp phải những thách thức nghiêm trọng. Vào ngày 5/9/2017, chính quyền Trump tuyên bố sẽ chấm dứt DACA, dẫn đến sự lo lắng và bất ổn cho hàng trăm ngàn người nhận DACA. Quyết định này đã bị chỉ trích mạnh mẽ và gặp phải nhiều vụ kiện từ các tổ chức bảo vệ quyền lợi của người nhập cư và các bang khác nhau. Cuối cùng, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã ra phán quyết vào ngày 28/6/2019 rằng việc chính quyền Trump hủy bỏ DACA là không hợp pháp do không đưa ra được lời giải thích hợp lý.

Dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden, có những nỗ lực nhằm duy trì và củng cố DACA. Vào năm 2022, chính quyền Biden đã công bố một quy định cuối cùng nhằm mã hóa DACA thành quy định liên bang, mặc dù quy định này cũng phải đối mặt với các thách thức pháp lý.

Các vụ kiện và quyết định pháp lý ảnh hưởng đến DACA

DACA đã trở thành trung tâm của nhiều vụ kiện pháp lý kể từ khi được thành lập. Sau quyết định của Tòa án Tối cao năm 2019, các thách thức pháp lý tiếp tục diễn ra.

Vào ngày 13/9/2023, Tòa án Quận Hoa Kỳ tại Quận phía Nam Texas đã ra phán quyết rằng chương trình DACA là bất hợp pháp. Phán quyết này cho rằng quy định cuối cùng của chính quyền Biden vào năm 2022 về DACA không khác biệt đáng kể so với bản ghi nhớ năm 2012 của Bộ An ninh Nội địa (DHS) và do đó, không hợp pháp.

Thẩm phán Andrew Hanen của Tòa án Quận Hoa Kỳ, người ra phán quyết này, đã tạm thời giữ nguyên lệnh cấm đối với những người hiện đang hưởng DACA, cho phép họ tiếp tục làm việc hợp pháp tại Hoa Kỳ, được bảo vệ khỏi bị trục xuất và gia hạn tình trạng của mình. Tuy nhiên, các đơn xin mới vẫn bị tạm dừng và số phận của chương trình DACA tiếp tục phụ thuộc vào các phán quyết pháp lý trong tương lai.

Chính quyền Biden đã kháng cáo quyết định của Hanen lên Tòa phúc thẩm liên bang số 5, và nhiều khả năng vụ việc sẽ được đưa ra Tòa án Tối cao Hoa Kỳ trong tương lai. Trong thời gian này, những người nhận DACA hiện tại vẫn tiếp tục phải đối mặt với sự không chắc chắn về tình trạng pháp lý của họ, và chương trình vẫn đang trong tình trạng tạm dừng đối với những đơn xin mới.

Tác động của DACA đến cộng đồng và kinh tế

Người thụ hưởng DACA đóng góp đáng kể vào nền kinh tế và xã hội của Hoa Kỳ, bất chấp những thách thức họ phải đối mặt.

Tác động kinh tế

Phần lớn người thụ hưởng DACA sống trong các gia đình có ít nhất một người lao động toàn thời gian, với tỷ lệ lên đến 84%. Hơn một nửa (54%) người lớn trong nhóm này đang làm việc toàn thời gian, thể hiện sự tham gia tích cực của họ vào lực lượng lao động. Trong 10 năm tới, những Dreamers hiện đang có DACA sẽ đóng góp khoảng 420 tỷ USD vào GDP và 60 tỷ USD tác động tài chính.

Tuy nhiên, khoảng 43% những người có khả năng đủ điều kiện tham gia DACA có thu nhập dưới 200% mức nghèo liên bang (FPL), so với chỉ 26% những người sinh ra tại Hoa Kỳ trong cùng độ tuổi. Sự chênh lệch thu nhập này có thể phản ánh tình trạng việc làm không ổn định hoặc các công việc có mức lương thấp mà người thụ hưởng DACA thường đảm nhận. Dù vậy, họ vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nền kinh tế của các cộng đồng mà họ sinh sống.

Tác động xã hội

Về sức khỏe, gần 2/3 (64%) người thụ hưởng DACA cho biết sức khỏe của họ là tuyệt vời hoặc rất tốt và 28% khác cho rằng sức khỏe của họ là tốt. Điều này tương đương với mức độ sức khỏe của những người trẻ tuổi sinh ra tại Hoa Kỳ trong cùng độ tuổi, trong đó 71% báo cáo sức khỏe tuyệt vời hoặc rất tốt. Những số liệu này cho thấy rằng người thụ hưởng DACA sẽ có khả năng đóng góp 12,3 tỷ đô la tiền thuế cho An sinh xã hội và Medicare nếu họ có thể tiếp tục làm việc hợp pháp tại Hoa Kỳ.

Ngoài ra, sự hiện diện của người thụ hưởng DACA trong các cộng đồng cũng giúp tăng cường sự đa dạng văn hóa và đóng góp vào các hoạt động tình nguyện, giáo dục và các hoạt động cộng đồng khác. Họ không chỉ là những người lao động mà còn là những thành viên tích cực của xã hội, góp phần vào sự phát triển chung của đất nước.

Các nguồn hỗ trợ và thông tin thêm

Những người tham gia DACA có thể tìm kiếm hỗ trợ và thông tin từ các tổ chức và nguồn tài liệu đáng tin cậy để đảm bảo rằng họ nắm bắt được những yêu cầu và cơ hội tốt nhất cho mình.

Các tổ chức hỗ trợ người tham gia DACA

• United We Dream (UWD): United We Dream là tổ chức lớn nhất của những người nhập cư không có giấy tờ tại Hoa Kỳ, cung cấp các nguồn tài liệu và hỗ trợ pháp lý cho người tham gia DACA, cũng như tổ chức các chiến dịch vận động chính sách và cung cấp các dịch vụ hỗ trợ tâm lý.
• National Immigration Law Center (NILC): NILC chuyên cung cấp các thông tin pháp lý và các nguồn tài liệu hướng dẫn người nhập cư, bao gồm cả những người tham gia DACA. Họ cũng cung cấp các tài liệu cập nhật về các thách thức pháp lý liên quan đến DACA và các giải pháp lập pháp tiềm năng.
• Immigrant Legal Resource Center (ILRC): ILRC cung cấp hướng dẫn pháp lý và các tài liệu đào tạo cho những người nhập cư và luật sư di trú, giúp những người tham gia DACA nắm rõ quy trình và quyền lợi của mình.
• Make the Road New York (MRNY): MRNY là tổ chức chuyên cung cấp hỗ trợ pháp lý, giáo dục và y tế cho cộng đồng người nhập cư, bao gồm cả những người tham gia DACA, giúp họ tiếp cận các dịch vụ cần thiết và bảo vệ quyền lợi của mình.

Các nguồn thông tin hữu ích và hướng dẫn chi tiết

• Trang web của USCIS: Trang web của Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) cung cấp các thông tin chi tiết về DACA, bao gồm các yêu cầu về hồ sơ và hướng dẫn về quá trình nộp đơn và gia hạn.
• Immigrant Advocates Network (IAN): IAN cung cấp các tài liệu pháp lý và hướng dẫn cho người nhập cư, giúp người tham gia DACA hiểu rõ các bước cần thiết để chuẩn bị và nộp đơn xin DACA, cũng như những thông tin mới nhất về tình hình pháp lý liên quan.
• DACA Renewal Toolbox: Một bộ sưu tập các tài liệu, hướng dẫn và công cụ trực tuyến được thiết kế để hỗ trợ những người tham gia chương trình DACA trong việc tự mình làm mới đơn xin gia hạn.
• Các hội thảo và buổi tư vấn pháp lý miễn phí: Nhiều tổ chức cung cấp các buổi hội thảo trực tuyến và tư vấn pháp lý miễn phí, nơi các chuyên gia di trú hướng dẫn người tham gia DACA về các yêu cầu hồ sơ, quyền lợi, và những lưu ý quan trọng khi chuẩn bị và nộp đơn.

Kết luận

Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về chương trình DACA là gì và những tác động quan trọng của nó đối với những người trẻ không có giấy tờ sinh sống tại Mỹ. DACA không chỉ cung cấp sự bảo vệ tạm thời mà còn mở ra những cơ hội quan trọng cho những người Dreamers, cho phép họ tiếp tục đóng góp tích cực cho xã hội Mỹ.

Tuy nhiên, chương trình này vẫn đối mặt với nhiều thách thức pháp lý, và việc duy trì DACA trong tương lai đòi hỏi những giải pháp lập pháp toàn diện và bền vững. Những người tham gia DACA nên luôn cập nhật thông tin và tuân thủ các yêu cầu của chương trình để đảm bảo quyền lợi của mình.

Xem thêm:

• Dịch vụ tư vấn định cư Mỹ uy tín cùng luật sư di trú Mỹ
• Cập nhật các quy định mới về nhập cư Mỹ
• Chính sách thực lực của Mỹ là gì?
• Chính sách TPS Mỹ là gì?