Người Việt ở Vanuatu: Cuộc sống, công việc và cộng đồng nhỏ nơi đảo quốc

Cộng đồng người Việt tại Vanuatu tập trung chủ yếu ở thủ đô Port Vila – trung tâm hành chính, thương mại và cũng là nơi có nhiều trường quốc tế, dịch vụ y tế tư nhân. Một số gia đình và doanh nhân còn sinh sống tại các đảo du lịch như Espiritu Santo hay Tanna, nơi phát triển mạnh ngành dịch vụ và du lịch.

Cuộc sống thực tế của người Việt ở Vanuatu khá giản dị: chi phí sinh hoạt nhìn chung thấp hơn nhiều quốc gia phát triển, thực phẩm địa phương rẻ, nhưng hàng nhập khẩu đắt đỏ. Người Việt thường kinh doanh nhỏ, làm việc trong ngành khách sạn – nhà hàng và duy trì sinh hoạt cộng đồng qua các dịp lễ Tết, vừa hội nhập văn hóa bản địa vừa giữ gìn truyền thống Việt.

Quy mô và phân bố cộng đồng người Việt ở Vanuatu

Cộng đồng người Việt tại Vanuatu tuy không đông nhưng đã hình thành và duy trì sự hiện diện rõ nét, chủ yếu tại thủ đô Port Vila và một số đảo du lịch.

Số lượng người Việt tại Vanuatu

• Theo Joshua Project (2025), hiện có khoảng 1.600 người Việt sinh sống tại Vanuatu.
• Ước tính cộng đồng người Việt tại đây dao động trong khoảng 1.000 – 2.000 người, bao gồm người nhập cư, người gốc Việt và con lai.
• Tỷ lệ này chiếm khoảng 0,3 – 0,5% dân số Vanuatu (tổng dân số khoảng 331.000 người năm 2025).

Phân bố cộng đồng

• Port Vila: thủ đô và trung tâm thương mại, hành chính lớn nhất của Vanuatu, là nơi tập trung đông đảo nhất người Việt. Nhiều gia đình và doanh nhân chọn định cư tại đây nhờ hạ tầng tốt hơn, có trường quốc tế và dịch vụ y tế tư nhân.
• Espiritu Santo và Tanna: một số người Việt tham gia kinh doanh du lịch, nhà hàng, khách sạn và các dịch vụ gắn liền với du khách quốc tế.
• Các đảo nhỏ khác: sự hiện diện của người Việt hạn chế, chủ yếu theo dạng lao động tạm thời hoặc kinh doanh nhỏ lẻ.

Cuộc sống hàng ngày của người Việt tại Vanuatu

Người Việt ở Vanuatu có cuộc sống khá giản dị, gắn liền với sinh hoạt cộng đồng nhỏ tại thủ đô Port Vila và một số đảo du lịch.

Chi phí sinh hoạt và nhà ở

Phần lớn người Việt chọn sống ở Port Vila, nơi có nhiều dịch vụ và trường quốc tế. Thuê căn hộ 1-2 phòng ngủ tại trung tâm dao động từ 50.000-80.000 VUV/tháng, phù hợp cho gia đình nhỏ.

Người Việt thường đi chợ địa phương để mua rau, củ, cá và hải sản tươi với giá rẻ, còn hàng nhập khẩu (sữa, gạo Thái, đồ hộp) thì đắt hơn, nên nhiều gia đình cân đối bằng cách tự nấu ăn để tiết kiệm.

Công việc và sinh hoạt thường ngày

Người Việt chủ yếu kinh doanh nhỏ (quán ăn, tiệm tạp hóa, dịch vụ du lịch), hoặc làm việc trong ngành khách sạn, nhà hàng.

Một số gia đình đầu tư quốc tịch và vận hành doanh nghiệp tại địa phương, thường kết hợp vừa kinh doanh vừa tham gia cộng đồng người Việt.

Cuộc sống hằng ngày xoay quanh công việc buôn bán, đưa đón con đi học, và gặp gỡ bạn bè trong cộng đồng nhỏ để giữ liên lạc.

Giáo dục và y tế trong thực tế

Con em người Việt thường theo học tại Port Vila International School hoặc các trường tư quốc tế, học phí khoảng 700.000-900.000 VUV/năm.

Khi ốm đau, nhiều gia đình ưu tiên khám tại phòng khám tư ở Port Vila vì dịch vụ nhanh hơn. Các ca bệnh nặng thường được khuyến nghị sang Úc hoặc New Zealand để điều trị.

Giao lưu và đời sống tinh thần

Người Việt thường xuyên tụ tập vào cuối tuần, nấu món Việt như phở, bún chả, nem rán để vừa giữ gìn văn hóa vừa tạo không gian gắn kết.

Các dịp lễ Tết, Trung Thu được tổ chức quy mô nhỏ trong cộng đồng, chủ yếu qua nhóm mạng xã hội để hẹn gặp.

Người dân bản địa hiền hòa, thân thiện, nên việc hội nhập về giao tiếp hàng ngày không quá khó, đặc biệt nhờ tiếng Anh và Bislama.

Công việc và cơ hội phát triển cho người Việt ở Vanuatu

Việt kiều ở Vanuatu chủ yếu làm trong ngành dịch vụ ăn uống, du lịch và kinh doanh nhỏ. Cơ hội mở rộng kinh doanh và đầu tư có, đặc biệt qua chương trình quốc tịch, nhưng quy mô thị trường hạn chế và chịu ảnh hưởng lớn từ du lịch và điều kiện địa lý.

Ngành nghề phổ biến của người Việt ở Vanuatu

• Nhà hàng và dịch vụ ăn uống: Một số gia đình Việt mở quán phở, quán ăn nhanh hoặc quán cà phê phục vụ cả cộng đồng Việt và khách địa phương. Đây là ngành được nhiều người chọn vì vốn không quá lớn và có thể tận dụng nguồn nguyên liệu địa phương.
• Khách sạn – du lịch: Người Việt làm việc trong khách sạn, resort hoặc tham gia điều hành dịch vụ tour cho khách du lịch quốc tế đến Vanuatu. Các vị trí phổ biến gồm quản lý nhà hàng, phục vụ, hướng dẫn viên.
• Kinh doanh nhỏ và buôn bán: Một số người Việt nhập khẩu hàng tiêu dùng từ Việt Nam (mì gói, gia vị, hàng gia dụng) bán cho cộng đồng hoặc cửa hàng nhỏ ở Port Vila.

Cơ hội đầu tư và phát triển tại Vanuatu cho người Việt

• Đầu tư quốc tịch (DSP): Một số doanh nhân Việt đã chọn con đường đầu tư để lấy quốc tịch Vanuatu (tối thiểu 130.000 USD). Sau khi có quốc tịch, họ dễ dàng mở công ty tại Port Vila, tham gia xuất nhập khẩu hoặc kinh doanh bất động sản nhỏ.
• Dịch vụ hướng tới cộng đồng người Việt: Vì cộng đồng Việt chưa đông, những ai mở dịch vụ hướng đến “khách hàng Việt + khách bản địa” thường có lợi thế, như ẩm thực Việt, dịch vụ phiên dịch, hay cửa hàng tạp hóa nhỏ.
• Liên kết quốc tế: Một số gia đình kết nối với cộng đồng Việt tại Úc và New Zealand để trao đổi hàng hóa hoặc hỗ trợ việc học tập của con cái, mở ra cơ hội kinh doanh xuyên biên giới.

Thách thức hiện nay cho người Việt ở Vanuatu

• Quy mô thị trường nhỏ: Dù cơ hội có nhưng khách hàng chủ yếu tập trung ở Port Vila; ra ngoài đảo lớn thì khó duy trì kinh doanh do dân số ít và chi phí vận chuyển cao.
• Doanh thu chịu ảnh hưởng bởi du lịch: Sau COVID-19 và các thiên tai, ngành du lịch phục hồi nhưng chưa ổn định. Người Việt làm trong lĩnh vực này dễ bị ảnh hưởng bởi biến động lượng khách quốc tế.
• Ngôn ngữ và thủ tục: Tiếng Anh và Bislama là bắt buộc khi làm việc với khách hoặc cơ quan nhà nước. Người Việt mới sang nếu không giỏi tiếng Anh sẽ gặp khó khăn trong việc tìm việc làm chính thức.
• Chi phí vận hành: Hàng nhập khẩu (nguyên liệu, thiết bị) đắt đỏ khiến chi phí duy trì quán ăn, cửa hàng của người Việt cao hơn dự kiến, buộc họ phải điều chỉnh giá hoặc tìm nguồn hàng địa phương thay thế.

Hoạt động cộng đồng và kết nối người Việt ở Vanuatu

Cộng đồng người Việt ở Vanuatu tuy nhỏ nhưng có các hoạt động giao lưu, văn hóa và hỗ trợ lẫn nhau rõ rệt, đặc biệt tại Port Vila.

Các hoạt động cộng đồng & lễ hội

• Có nhóm Amicale des Vietnamiens du Vanuatu tổ chức các buổi bán đồ ăn Việt (takeaway sale) tại Espace Alliance Française, Port Vila. Đây là dịp để người Việt gặp gỡ, chia sẻ văn hoá và ẩm thực.
• Các dịp lễ lớn Việt Nam như Tết Nguyên Đán, Trung Thu được cộng đồng nhỏ người Việt tổ chức giản dị; ngoài ra có các sự kiện kết nối cộng đồng và văn hóa qua mạng xã hội.
• Một số hoạt động giao lưu với chính quyền địa phương: trong chuyến thăm của đại diện Việt Nam năm 2025, cộng đồng người Việt được nhìn nhận là cầu nối trong các mối quan hệ giáo dục, thương mại, văn hóa giữa hai nước.

Những hình thức kết nối thường nhật

• Giao tiếp qua mạng xã hội (Facebook group, các nhóm cộng đồng Việt tại Port Vila) để chia sẻ thông tin về đời sống, thủ tục, giá cả và hỗ trợ lẫn nhau.
• Kết nối với người Việt ở các vùng lân cận như Úc, New Zealand hoặc các đảo Thái Bình Dương khác khi có nhu cầu nhập khẩu hàng Việt, chuyển tiếp học tập hoặc thăm thân.
• Yêu cầu giữ gìn tiếng Việt trong gia đình, ẩm thực Việt, và giữ phong tục truyền thống nhỏ như Tết, Trung Thu, qua các buổi tụ họp.

Hạn chế & thực tế

• Vì cộng đồng nhỏ nên các lễ hội, hoạt động thường được tổ chức với quy mô hạn chế, chủ yếu tại Port Vila.
• Thiếu các tổ chức lớn và chính thức bảo trợ cộng đồng: nhiều hoạt động là tự phát, qua cá nhân hoặc gia đình người Việt.
• Việc giữ gìn văn hóa đặc biệt khó khi ở đảo nhỏ hoặc vùng xa, nơi dân số Việt rất ít, thiếu người Việt trong cộng đồng để duy trì các hoạt động văn hóa lớn.

FAQ – Câu hỏi thường gặp về người Việt ở Vanuatu

1. Có đông người Việt sinh sống ở Vanuatu không?

Không. Theo Joshua Project 2025, có khoảng 1.600 người Việt tại Vanuatu, chiếm chưa đến 0,5% dân số cả nước.

2. Người Việt ở Vanuatu thường sống ở đâu?

Phần lớn sống tại thủ đô Port Vila – trung tâm hành chính và kinh tế, một số ít ở các đảo du lịch như Espiritu Santo và Tanna.

3. Người Việt tại Vanuatu thường làm nghề gì?

Chủ yếu là kinh doanh nhỏ (nhà hàng, quán ăn, cửa hàng), làm việc trong du lịch – khách sạn, và một số tham gia đầu tư quốc tịch để phát triển doanh nghiệp.

4. Chi phí sinh hoạt ở Vanuatu với người Việt thế nào?

Chi phí sinh hoạt trung bình khoảng 240.000 VUV/tháng cho một người và 510.000 VUV/tháng cho gia đình bốn người (theo Expatistan 2025). Hàng địa phương rẻ, nhưng hàng nhập khẩu khá đắt.

5. Người Việt có thể xin quốc tịch Vanuatu không?

Có. Thông qua chương trình Development Support Program (DSP), mức đầu tư tối thiểu từ 130.000 USD, xử lý nhanh (2–3 tháng).

6. Vanuatu có an toàn cho người Việt sinh sống không?

Có. Vanuatu được đánh giá là quốc gia an toàn, người dân thân thiện. Tuy nhiên, cần lưu ý rủi ro thiên tai như bão và động đất có thể ảnh hưởng tới đời sống.

Kết luận

Cộng đồng người Việt tại Vanuatu tuy còn nhỏ bé nhưng ngày càng gắn kết và để lại dấu ấn rõ rệt trong đời sống kinh tế – xã hội của quốc đảo Nam Thái Bình Dương. Họ tập trung chủ yếu ở Port Vila, tham gia vào các ngành nghề như nhà hàng, du lịch, kinh doanh nhỏ, đồng thời duy trì văn hóa Việt qua ẩm thực và các dịp lễ Tết truyền thống.

Chi phí sinh hoạt ở Vanuatu ở mức vừa phải so với các quốc gia phát triển, môi trường sống trong lành, con người bản địa thân thiện, song vẫn còn những hạn chế về hạ tầng, y tế và rủi ro thiên tai cần cân nhắc. Với những gia đình hoặc nhà đầu tư Việt lựa chọn Vanuatu, đây vừa là cơ hội trải nghiệm môi trường sống khác biệt, vừa là bước khởi đầu để mở rộng kết nối quốc tế.

Nếu bạn quan tâm đến đầu tư, tìm hiểu cộng đồng người Việt hoặc định cư tại Vanuatu, hãy tham khảo thêm các bài viết trên blog của VICTORY để có góc nhìn toàn diện và cập nhật nhất.