Hiệp định hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Canada đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thắt chặt quan hệ song phương, mở ra nhiều cơ hội phát triển trong lĩnh vực thương mại và đầu tư. Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1973, 2 nước đã không ngừng phát triển hợp tác trên nhiều lĩnh vực, với thương mại song phương tăng trưởng mạnh mẽ. Tính đến năm 2024, Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Canada trong ASEAN, trong khi Canada là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam ở khu vực Bắc Mỹ.
Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nội dung hiệp định, những lĩnh vực hợp tác trọng điểm và tác động tích cực đến nền kinh tế của Việt Nam và Canada.
Tổng quan về hiệp định hợp tác kinh tế Việt Nam – Canada
Việt Nam và Canada đã ký kết nhiều hiệp định thương mại nhằm tăng cường quan hệ kinh tế, đặc biệt là sau khi Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), một hiệp định thương mại tự do đa phương có sự tham gia của Canada. Điều này giúp tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi, giúp 2 bên tối ưu cơ hội phát triển và hợp tác.
Hiệp định hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Canada tập trung vào việc thúc đẩy thương mại và đầu tư song phương. Những điều khoản chính bao gồm:
- Thương mại song phương: Tăng cường xuất nhập khẩu các sản phẩm nông sản, dệt may, công nghệ và dịch vụ giáo dục.
- Hợp tác trong phát triển bền vững: Cả 2 nước cam kết thúc đẩy các dự án liên quan đến năng lượng tái tạo và bảo vệ môi trường.
- Giáo dục và công nghệ: Mở rộng hợp tác trong việc đào tạo nguồn nhân lực và chuyển giao công nghệ, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên du học và trao đổi học thuật.
Lợi ích kinh tế cho Việt Nam từ hiệp định
Hiệp định hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Canada mang lại nhiều lợi ích to lớn cho nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt là trong việc thúc đẩy xuất khẩu và thu hút đầu tư.
Tăng cường xuất khẩu
Theo Cơ quan Thống kê Canada, xuất khẩu từ Việt Nam sang Canada đã tăng trưởng mạnh, với các mặt hàng nổi bật như dệt may, nông sản và thủy sản.
- Dệt may: Ngành dệt may Việt Nam là một trong những ngành hưởng lợi lớn từ hiệp định. Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), giá trị xuất khẩu dệt may sang Canada trong năm 2024 đã tăng hơn 15% so với năm 2023. Những ưu đãi thuế quan giúp các doanh nghiệp dệt may dễ dàng tiếp cận thị trường Canada với giá cả cạnh tranh.
- Nông sản: Nông sản Việt Nam như cà phê, hạt điều, gạo và trái cây nhiệt đới tiếp tục gia tăng sự hiện diện tại Canada. Các sản phẩm này không chỉ được miễn hoặc giảm thuế quan mà còn được tiếp cận với hệ thống phân phối rộng lớn tại Canada. Theo Bộ Công Thương, xuất khẩu nông sản Việt Nam sang Canada đạt khoảng 800 triệu USD trong năm 2024.
- Thủy sản: Nhờ hiệp định, các sản phẩm thủy sản như tôm, cá tra và mực của Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan, giúp tăng sức cạnh tranh. Số liệu từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho thấy, xuất khẩu thủy sản sang Canada đạt hơn 700 triệu USD trong năm 2024.
Thu hút đầu tư nước ngoài từ Canada
Hiệp định cũng tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam thu hút các nguồn vốn đầu tư trực tiếp từ Canada, giúp cải thiện cơ sở hạ tầng, nâng cao công nghệ và phát triển các ngành công nghiệp.
- Công nghệ và môi trường: Canada có thế mạnh về công nghệ cao và bảo vệ môi trường. Các doanh nghiệp Canada đang tìm kiếm cơ hội đầu tư vào các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, công nghệ sinh học và xử lý nước thải tại Việt Nam. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, dòng vốn đầu tư trực tiếp từ Canada vào Việt Nam trong năm 2024 đã tăng 20%, với các dự án liên quan đến công nghệ và môi trường chiếm phần lớn.
- Hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs): Hiệp định cũng mang lại cơ hội cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam tiếp cận với các nguồn vốn và công nghệ từ Canada. Sự hợp tác này không chỉ giúp nâng cao năng lực sản xuất mà còn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Phát triển bền vững và hiện đại hóa nông nghiệp
Canada là quốc gia tiên tiến trong việc phát triển nông nghiệp sạch và ứng dụng công nghệ cao. Các doanh nghiệp Việt Nam có thể hợp tác với Canada để đưa các công nghệ này vào sản xuất, từ đó nâng cao giá trị gia tăng của các sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu.
Lợi ích kinh tế cho Canada từ hiệp định
Hiệp định giúp Canada thâm nhập sâu hơn vào thị trường đang phát triển nhanh của Việt Nam, từ đó thúc đẩy xuất khẩu, đầu tư và các lĩnh vực hợp tác song phương.
Cơ hội xuất khẩu sang Việt Nam
Với nhu cầu ngày càng cao tại Việt Nam, kinh tế của Canada có cơ hội lớn để gia tăng xuất khẩu các sản phẩm chủ lực. Những mặt hàng như năng lượng, công nghệ cao, nông sản và giáo dục là những lĩnh vực mà Canada có thế mạnh và sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ hiệp định này.
- Nông sản và thực phẩm: Việt Nam là thị trường tiêu thụ ngày càng quan trọng cho các sản phẩm nông sản Canada. Theo báo cáo của Bộ Công Thương Canada, trong năm 2024, giá trị xuất khẩu nông sản và thực phẩm của Canada sang Việt Nam đạt 1,2 tỷ CAD, với các sản phẩm nổi bật như lúa mạch, thịt bò và hạt có dầu.
- Năng lượng và khai thác khoáng sản: Canada có tiềm năng lớn trong xuất khẩu các sản phẩm năng lượng và khoáng sản sang Việt Nam. Việt Nam đang cần nguồn năng lượng ổn định để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng công nghiệp và đô thị hóa. Theo ước tính, xuất khẩu dầu thô và khí đốt từ Canada sang Việt Nam đã đạt hơn 500 triệu CAD trong năm 2024.
- Công nghệ cao và sản phẩm công nghiệp: Canada có thế mạnh về công nghệ cao, đặc biệt là trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), tự động hóa và năng lượng tái tạo. Theo Phòng Thương mại Canada, các sản phẩm công nghệ cao và thiết bị tự động hóa từ Canada đang dần chiếm lĩnh thị trường công nghiệp Việt Nam. Tổng giá trị xuất khẩu các sản phẩm công nghệ cao đạt 800 triệu CAD trong năm 2024.
Tiềm năng mở rộng thị trường dịch vụ tại Việt Nam
Ngoài các sản phẩm xuất khẩu, dịch vụ cũng là lĩnh vực mà Canada có thể tận dụng tối đa các cơ hội từ hiệp định. Nhu cầu dịch vụ giáo dục và y tế chất lượng cao tại Việt Nam ngày càng tăng, đây là cơ hội cho các doanh nghiệp dịch vụ Canada.
- Giáo dục: Canada là điểm đến hàng đầu cho sinh viên Việt Nam muốn du học. Với hiệp định này, các chương trình hợp tác giáo dục giữa 2 nước ngày càng mở rộng. Theo dữ liệu từ Bộ Di trú Canada, số lượng sinh viên Việt Nam sang Canada du học đã tăng 15% trong năm 2024, với hơn 30.000 sinh viên Việt Nam đang theo học tại các trường đại học và cao đẳng Canada.
- Dịch vụ tài chính và bảo hiểm: Các ngân hàng và công ty bảo hiểm Canada đang mở rộng hoạt động tại Việt Nam, đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp và người tiêu dùng. Ngành dịch vụ tài chính của Canada, với sự ổn định và độ tin cậy cao, đã giúp Canada tăng trưởng doanh thu trong lĩnh vực này lên hơn 300 triệu CAD trong năm 2024.
Cơ hội hợp tác phát triển bền vững
Một trong những lĩnh vực hợp tác tiềm năng giữa Canada và Việt Nam là phát triển bền vững. Cả 2 nước đều có chiến lược phát triển các ngành công nghiệp xanh và bảo vệ môi trường, tạo ra cơ hội cho các dự án hợp tác về năng lượng tái tạo và xử lý môi trường.
- Năng lượng tái tạo: Canada, với kinh nghiệm phát triển năng lượng gió và năng lượng mặt trời, có thể hỗ trợ Việt Nam trong việc phát triển các dự án năng lượng tái tạo. Theo Hội đồng Năng lượng Canada, các doanh nghiệp Canada đang tham gia vào các dự án năng lượng sạch tại Việt Nam, với tổng vốn đầu tư lên đến 200 triệu CAD trong năm 2024.
- Công nghệ bảo vệ môi trường: Canada cũng có thế mạnh trong các giải pháp xử lý nước thải, chất thải công nghiệp và tái chế. Nhiều doanh nghiệp Canada đã hợp tác với Việt Nam để áp dụng các công nghệ tiên tiến, giúp giảm thiểu tác động môi trường và tạo ra sự phát triển bền vững.
Hiệp định hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Canada năm 2024 đã mang lại nhiều ảnh hưởng tích cực đến các ngành công nghiệp phát triển của Canada, đặc biệt là nông nghiệp, công nghệ, giáo dục và năng lượng.
Thách thức và giải pháp trong quá trình thực hiện hiệp định
Hiệp định hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Canada năm 2024, mặc dù mang lại nhiều cơ hội phát triển, nhưng vẫn phải đối mặt với một số thách thức trong quá trình thực thi.
Thách thức trong thực thi hiệp định
Rào cản pháp lý và chính sách giữa Việt Nam và Canada
- Mỗi quốc gia có hệ thống pháp luật riêng biệt, từ quy định thuế quan đến quy trình xuất nhập khẩu. Điều này có thể làm chậm tiến độ triển khai các dự án kinh tế và thương mại, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
- Theo báo cáo từ Cục Xúc tiến Thương mại Việt Nam (Vietrade) năm 2024, 62% doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam gặp khó khăn trong việc tuân thủ các quy định thương mại quốc tế, bao gồm các yêu cầu kỹ thuật và thủ tục hành chính khi xuất khẩu sang Canada.
Khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp
- Doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là những doanh nghiệp vừa và nhỏ, thường gặp khó khăn khi cạnh tranh với các công ty lớn từ Canada về công nghệ, vốn đầu tư và năng lực quản lý.
- Theo báo cáo từ Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), sự chênh lệch này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp cận thị trường và nguồn đầu tư từ Canada.
Giải pháp để tối ưu lợi ích kinh tế
- Đẩy mạnh cải cách hành chính và hỗ trợ doanh nghiệp: Để giải quyết những rào cản pháp lý, 2 nước cần tăng cường đối thoại chính sách và thúc đẩy cải cách hành chính. Theo Bộ Công Thương Việt Nam, việc cải cách thủ tục hành chính và giảm thiểu các thủ tục không cần thiết đã giúp giảm thời gian xuất khẩu xuống còn 22 ngày trong năm 2024, so với 28 ngày trước đó.
- Tăng cường hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo cho doanh nghiệp: Cả 2 nước cần xây dựng các chương trình đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật để nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp. Theo thông tin từ Đại sứ quán Canada tại Việt Nam, trong năm 2024, hơn 300 doanh nghiệp Việt Nam đã được tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn về công nghệ sản xuất và quản lý, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp này trên thị trường quốc tế.
- Tăng cường đối thoại chính sách và hợp tác liên chính phủ: Việc thành lập Hội đồng hợp tác thương mại Việt Nam – Canada nhằm giải quyết các tranh chấp và hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện hiệp định đã được triển khai từ đầu năm 2024. Hội đồng này là cầu nối quan trọng trong việc tháo gỡ khó khăn và tăng cường quan hệ kinh tế giữa 2 nước.
Kết luận
Bài viết đã giúp làm rõ những cơ hội và thách thức trong việc thực hiện hiệp định hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Canada. Hiệp định này không chỉ tạo ra các lợi ích lớn về kinh tế cho cả 2 quốc gia, mà còn mở ra các cơ hội mới trong nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, công nghệ và giáo dục. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa những lợi ích này, cần có sự nỗ lực từ cả chính phủ và doanh nghiệp trong việc cải cách chính sách, nâng cao năng lực và thúc đẩy đối thoại kinh tế song phương.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về cơ hội đầu tư và hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Canada, hãy liên hệ với Victory để được tư vấn chi tiết và hỗ trợ tốt nhất.
Xem thêm:
- So sánh kinh tế Mỹ và Canada: Quy mô, ngành nghề và tiềm năng phát triển
- Kinh tế Canada dầu mỏ: Ảnh hưởng đến xuất khẩu và thị trường năng lượng
- Mỹ Canada Mexico kí kinh tế: Thỏa thuận tăng cường hợp tác thương mại
- Hiệp định kinh tế và thương mại toàn diện EU-Canada: Tác động đến kinh tế toàn cầu
- Canada đất nước lá phong: Vẻ đẹp thiên nhiên và sự phát triển bền vững