Luật di trú của Mỹ: tổng quan chi tiết về quy định, visa và quyền lợi người nhập cư

Luật di trú của Mỹ là nền tảng pháp lý điều chỉnh việc nhập cư, cư trú và quốc tịch tại Hoa Kỳ. Đạo luật Di trú và Quốc tịch (INA) quy định các loại visa định cư và không định cư, điều kiện cấp visa, quy trình xin tị nạn và quyền lợi của người nhập cư. Những thay đổi gần đây, như điều chỉnh lệ phí USCIS năm 2024 và cập nhật quy định về tị nạn, ảnh hưởng trực tiếp đến người nộp đơn.

Bài viết này cung cấp tổng quan chi tiết về luật di trú Mỹ năm 2025, bao gồm các quy định pháp lý cơ bản, quy trình lập pháp, quyền lợi và nghĩa vụ của người nhập cư, cùng những cập nhật mới nhất từ USCIS.

Các quy định pháp lý cơ bản trong luật di trú

Dưới đây là những quy định pháp lý cơ bản trong luật di trú Hoa Kỳ, bao gồm các điều khoản quan trọng của Đạo luật Di trú và Quốc tịch (INA), các loại visa và điều kiện cấp visa, cũng như các quy định về tị nạn và người tị nạn.

Đạo luật Di Trú và Quốc Tịch (Immigration and Nationality Act – INA), được ban hành từ năm 1952, là nền tảng của hệ thống luật di trú tại Mỹ. INA đã trải qua nhiều lần sửa đổi để phản ánh những chính sách di trú mới và nhu cầu thay đổi của xã hội. Các điều khoản quan trọng trong INA quy định về các loại visa, điều kiện cấp visa, quy trình xin tị nạn và các quy định về người tị nạn.

Các loại visa và điều kiện cấp visa

INA quy định rõ ràng về các loại visa nhập cảnh vào Hoa Kỳ, bao gồm visa định cư và không định cư. Mỗi loại visa đều có điều kiện và quy trình cấp riêng biệt. Chẳng hạn, mục INA 201 (8 USC 1151) xác định mức độ nhập cư trên toàn thế giới, còn mục INA 203 (8 USC 1153) phân bổ thị thực định cư. Điều này giúp đảm bảo rằng số lượng người nhập cư không vượt quá giới hạn quy định và được phân bổ công bằng theo từng loại visa.

Mục INA 214 (8 USC 1184) quy định về việc nhập cảnh đối với người không phải là người di cư, bao gồm các loại visa tạm thời như visa du học, visa lao động tạm thời, và visa du lịch. Điều kiện cấp visa và thủ tục xin visa được quy định nhằm đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình xét duyệt. Bạn có thể xem thêm chi tiết tại: https://www.uscis.gov/laws-and-policy/legislation/immigration-and-nationality-act

Quy định về tị nạn và người tị nạn

Luật di trú Hoa Kỳ cũng có những quy định cụ thể về tị nạn và người tị nạn. Mục INA 207 (8 USC 1157) và INA 208 (8 USC 1158) quy định về việc tiếp nhận và bảo vệ người tị nạn, bao gồm cả quy trình xin tị nạn trong trường hợp khẩn cấp. Các điều khoản này nhằm đảm bảo rằng những người tị nạn đủ điều kiện có thể tiếp cận các biện pháp bảo vệ và ổn định phúc lợi kịp thời.

Gần đây, Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) đã có những thay đổi quan trọng nhằm tăng cường tính toàn vẹn của tình trạng không định cư T (thị thực T) và đảm bảo các nạn nhân của nạn buôn người có thể tiếp cận các biện pháp bảo vệ hiệu quả. Đây là một phần của nỗ lực liên tục để cải thiện hệ thống di trú và bảo vệ quyền lợi của người di cư và tị nạn.

Quy trình lập pháp và cập nhật luật di trú mới nhất

Dưới đây là quy trình lập pháp tại Quốc hội, các yếu tố ảnh hưởng đến thay đổi luật di trú và các sửa đổi và bổ sung gần đây trong luật di trú.

Quy trình lập pháp tại Quốc hội

Quy trình lập pháp tại Quốc hội Hoa Kỳ để cập nhật hoặc thay đổi luật di trú bao gồm nhiều bước quan trọng.

Đầu tiên, một dự luật di trú mới hoặc đề xuất sửa đổi luật di trú hiện hành được soạn thảo bởi một thành viên của Hạ viện hoặc Thượng viện. Sau đó, dự luật được giới thiệu vào một trong hai viện của Quốc hội. Sau khi dự luật được giới thiệu, nó sẽ được gửi đến ủy ban liên quan để xem xét và thảo luận. Ủy ban có thể tổ chức các phiên điều trần, thu thập ý kiến từ các chuyên gia và công chúng và sau đó đưa ra quyết định về việc sửa đổi, phê chuẩn hoặc từ chối dự luật.

Nếu ủy ban thông qua dự luật, nó sẽ được đưa ra biểu quyết tại viện nơi nó được giới thiệu ban đầu. Nếu viện này phê duyệt, dự luật sẽ được chuyển đến viện kia để xem xét tương tự. Nếu cả hai viện phê duyệt dự luật, nó sẽ được gửi đến Tổng thống để ký thành luật. Nếu Tổng thống ký, dự luật sẽ trở thành luật; nếu không, Tổng thống có thể phủ quyết dự luật, và Quốc hội cần có đủ số phiếu để vượt qua phủ quyết đó.

Các yếu tố ảnh hưởng đến thay đổi luật di trú

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc thay đổi luật di trú tại Hoa Kỳ. Các yếu tố này bao gồm:

• Kinh tế: Tình hình kinh tế có thể ảnh hưởng đến chính sách di trú. Khi nền kinh tế phát triển, nhu cầu về lao động nhập cư có thể tăng lên, trong khi tình hình kinh tế khó khăn có thể dẫn đến các biện pháp hạn chế di trú.
• Chính trị: Chính sách di trú thường phản ánh quan điểm và ưu tiên của chính phủ đương nhiệm và các đảng phái chính trị. Các thay đổi chính trị, như bầu cử Tổng thống hoặc Quốc hội, có thể dẫn đến sự thay đổi lớn trong luật di trú.
• An ninh quốc gia: Các mối đe dọa về an ninh có thể dẫn đến các biện pháp kiểm soát di trú chặt chẽ hơn, bao gồm việc thắt chặt các yêu cầu về visa và kiểm tra an ninh.
• Nhân đạo: Các tình huống khủng hoảng nhân đạo, như chiến tranh hoặc thiên tai, có thể thúc đẩy việc thay đổi luật di trú để hỗ trợ người tị nạn và những người di cư khác.

Các sửa đổi và bổ sung gần đây trong luật di trú

Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) gần đây đã công bố một loạt thay đổi về quy định và lệ phí di trú có thể ảnh hưởng nhiều  đến các đương đơn.

Vào ngày 30/1/2024, USCIS đã công bố điều chỉnh lệ phí sẽ có hiệu lực từ ngày 1/4/2024. Đây là đợt điều chỉnh lệ phí đầu tiên kể từ năm 2016, nhằm đảm bảo hoạt động của cơ quan, bao gồm việc mở rộng các chương trình nhân đạo và tăng cường lực lượng nhân sự. Các thay đổi bao gồm giảm chi phí cho một số nhóm đối tượng như trẻ vị thành niên, người tị nạn, và các gia đình nhận con nuôi quốc tế.

Các thay đổi quan trọng bao gồm:

• Giảm chi phí: Quy định cuối cùng giảm 727 triệu đô la chi phí thu hồi hàng năm bắt buộc của USCIS.
• Mở rộng miễn phí: Miễn phí cho thanh thiếu niên nhập cư đặc biệt, nạn nhân của nạn buôn người, tội phạm và bạo lực gia đình, quân nhân Hoa Kỳ và các đồng minh Afghanistan và các gia đình theo đuổi việc nhận con nuôi quốc tế.
• Giảm giá đặc biệt: Cung cấp mức giảm giá đặc biệt cho các tổ chức phi lợi nhuận và doanh nghiệp nhỏ, giảm một nửa giá đơn xin Giấy phép lao động cho người nộp đơn xin điều chỉnh tình trạng, và giảm phí cho người nộp đơn xin điều chỉnh tình trạng dưới 14 tuổi trong một số trường hợp.
• Giảm lệ phí đơn xin nhập tịch: Mở rộng điều kiện để được giảm 50% lệ phí cho đơn xin nhập tịch đối với những cá nhân có thu nhập hộ gia đình từ 150% – 400% theo Hướng dẫn về mức nghèo của Liên bang.
• Giảm giá cho hồ sơ trực tuyến: Áp dụng mức giảm giá tiêu chuẩn 50 USD cho người nộp hồ sơ trực tuyến.

USCIS cũng đã đưa ra các biện pháp nghiêm ngặt hơn nhằm giảm gian lận trong quy trình đăng ký visa H-1B. Những người đăng ký hiện phải cung cấp thông tin hộ chiếu hoặc giấy tờ đi lại hợp lệ. Quy trình đăng ký cho năm tài chính 2025 sẽ mở từ ngày 6/3 – 22/3/2024.

Xem thêm:

• Tư vấn di trú Mỹ 1:1 cùng chuyên gia
• Luật định cư Mỹ có những điểm gì cần lưu ý
• Chính sách thị thực Mỹ: Những thay đổi và cập nhật

Các biện pháp bảo vệ và quyền lợi của người nhập cư

Người nhập cư tại Hoa Kỳ được bảo vệ và hưởng nhiều quyền lợi theo luật di trú. Dưới đây là chi tiết về quyền lợi của người nhập cư, các biện pháp bảo vệ pháp lý và quyền kháng cáo, cũng như quy định về cư trú và làm việc.

Quyền lợi của người nhập cư theo luật di trú

Người nhập cư tại Hoa Kỳ có quyền lợi nhất định theo luật di trú, bao gồm:

• Quyền được bảo vệ: Người nhập cư có quyền được bảo vệ trước các hành vi phân biệt đối xử và lạm dụng. Họ có quyền được đối xử công bằng và được bảo vệ bởi các luật lao động và dân sự.
• Quyền hưởng phúc lợi xã hội: Một số người nhập cư có thể đủ điều kiện để hưởng các phúc lợi xã hội như chăm sóc y tế, hỗ trợ thực phẩm và các chương trình hỗ trợ khác. Tuy nhiên, quyền lợi này có thể khác nhau tùy thuộc vào tình trạng di trú và quy định của từng tiểu bang.
• Quyền giáo dục: Trẻ em nhập cư có quyền được học tập tại các trường công lập miễn phí và có quyền tiếp cận các chương trình giáo dục đặc biệt nếu cần thiết.
• Quyền đoàn tụ gia đình: Người nhập cư có thể nộp đơn xin cấp thị thực cho thành viên gia đình để đoàn tụ gia đình tại Hoa Kỳ.

Các biện pháp bảo vệ pháp lý và quyền kháng cáo

Người nhập cư có quyền kháng cáo các quyết định trục xuất hoặc các quyết định bất lợi khác trước Hội đồng Kháng cáo Di trú (BIA) hoặc các tòa án liên bang. Điều này giúp họ có cơ hội trình bày lý do và chứng cứ để bảo vệ quyền lợi của mình.

USCIS đã triển khai quy trình hỗ trợ người nộp đơn và luật sư của họ trong việc nộp đơn xin quyền lợi qua thư hoặc trực tuyến, thay vì phải đến trực tiếp văn phòng thực địa, giúp đơn giản hóa và tăng tính minh bạch trong quá trình xử lý hồ sơ.

Quy định về cư trú và làm việc

Người nhập cư tại Hoa Kỳ phải tuân theo các quy định về cư trú và làm việc. Quy định này bao gồm:

• Visa và giấy phép làm việc: Người nhập cư cần có visa hợp lệ và giấy phép làm việc (EAD) nếu cần để có thể làm việc hợp pháp tại Hoa Kỳ. USCIS cung cấp nhiều loại visa và giấy phép làm việc cho các mục đích khác nhau như lao động tạm thời, lao động tay nghề cao và doanh nhân.
• Duy trì tình trạng cư trú hợp pháp: Người nhập cư cần duy trì tình trạng cư trú hợp pháp bằng cách gia hạn thị thực đúng hạn, nộp đơn xin điều chỉnh tình trạng kịp thời và tuân thủ quy định về báo cáo thay đổi địa chỉ.

Các biện pháp bảo vệ và quyền lợi của người nhập cư là những yếu tố quan trọng giúp đảm bảo sự công bằng và hỗ trợ cho những người nhập cư tại Hoa Kỳ. Bằng cách tuân thủ các quy định và tận dụng các quyền lợi này, người nhập cư có thể xây dựng cuộc sống ổn định và an toàn tại quốc gia này.

Hệ quả pháp lý và hình phạt

Vi phạm luật di trú tại Hoa Kỳ có thể dẫn đến những hậu quả pháp lý nghiêm trọng và các hình phạt khắc nghiệt. Những vi phạm này không chỉ ảnh hưởng đến tình trạng cư trú mà còn có thể dẫn đến các biện pháp cưỡng chế như trục xuất hoặc cấm nhập cảnh.

Hậu quả của việc vi phạm luật di trú

Vi phạm luật di trú tại Hoa Kỳ có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, bao gồm:

• Mất quyền cư trú hợp pháp: Người nước ngoài có thể mất quyền cư trú hợp pháp nếu không tuân thủ các điều kiện về thị thực hoặc không gia hạn thị thực kịp thời. Điều này có thể dẫn đến tình trạng cư trú bất hợp pháp.
• Cấm nhập cảnh vào Hoa Kỳ: Vi phạm luật di trú có thể khiến người nước ngoài bị cấm nhập cảnh vào Hoa Kỳ trong một khoảng thời gian nhất định, hoặc thậm chí vĩnh viễn, đặc biệt nếu họ đã từng bị trục xuất hoặc có tiền án vi phạm nghiêm trọng.
• Ảnh hưởng đến hồ sơ di trú tương lai: Những vi phạm này có thể làm giảm cơ hội xin thị thực hoặc điều chỉnh tình trạng di trú trong tương lai, đồng thời làm tăng khả năng bị từ chối hồ sơ di trú.

Các hình phạt và biện pháp trục xuất

Hoa Kỳ có nhiều hình phạt và biện pháp trục xuất đối với người nước ngoài vi phạm luật di trú, bao gồm:

• Bắt giữ và giam giữ: Theo luật INA 236 (8 USC 1226), người nước ngoài vi phạm luật di trú có thể bị bắt giữ và giam giữ trong quá trình chờ xét xử. Những người bị nghi ngờ có liên quan đến hoạt động khủng bố có thể bị bắt giữ bắt buộc theo INA 236A (8 USC 1226a).
• Trục xuất: Người nước ngoài vi phạm luật di trú có thể bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ. Luật INA 237 (8 USC 1227) quy định các lý do trục xuất, bao gồm vi phạm điều kiện thị thực, phạm tội hoặc các hành vi nguy hiểm khác.
• Hình phạt dân sự và hình sự: Các hành vi vi phạm nghiêm trọng, như đưa người nước ngoài vào Hoa Kỳ trái phép hoặc chứa chấp người nước ngoài bất hợp pháp, có thể bị phạt tiền hoặc phạt tù theo INA 274 (8 USC 1324).

Quy trình và quyền kháng cáo đối với quyết định trục xuất

Người nước ngoài bị quyết định trục xuất có quyền kháng cáo và tuân theo các quy trình pháp lý nhất định:

• Quy trình trục xuất: Quy trình này bắt đầu với thông báo chính thức về thủ tục trục xuất (INA 239, 8 USC 1229). Người nước ngoài sẽ được yêu cầu xuất hiện trước tòa án di trú để xét xử trường hợp của họ (INA 240, 8 USC 1229a).
• Quyền kháng cáo: Người nước ngoài có quyền kháng cáo quyết định trục xuất lên Hội đồng Kháng cáo Di trú (BIA) hoặc tòa án liên bang theo INA 242 (8 USC 1252). Quyền này cho phép họ trình bày lý do và chứng cứ để yêu cầu hủy bỏ quyết định trục xuất.
• Sự ra đi tự nguyện: Trong một số trường hợp, người nước ngoài có thể yêu cầu được ra đi tự nguyện thay vì bị trục xuất, giúp họ tránh bị cấm nhập cảnh trong tương lai (INA 240B, 8 USC 1229c).

Hệ quả pháp lý và hình phạt của việc vi phạm luật di trú tại Hoa Kỳ là rất nghiêm trọng. Tuy nhiên, người nước ngoài có quyền kháng cáo và tuân theo các quy trình pháp lý để bảo vệ quyền lợi của mình.

Kết luận

Hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về luật di trú của Hoa Kỳ và những điều chỉnh mới nhất. Luật di trú luôn được cập nhật để đáp ứng yêu cầu của tình hình di cư hiện đại, từ việc cải thiện quy trình xử lý hồ sơ đến bảo vệ quyền lợi của người nhập cư và đảm bảo an ninh quốc gia. Để tránh những rủi ro pháp lý và các hình phạt nghiêm trọng, người nhập cư cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định, nắm vững quyền kháng cáo và các biện pháp bảo vệ pháp lý. Luôn cập nhật và tuân thủ các quy định mới sẽ giúp bạn hòa nhập tốt hơn và đóng góp tích cực cho xã hội Hoa Kỳ.

Xem thêm:

• Tình trạng nhập cư bất hợp pháp ở Mỹ
• Chính sách thực lực của Mỹ là gì
• Vai trò của Sở Di trú và Nhập tịch Mỹ (USCIS)
• Định cư Mỹ diện tị nạn: Điều kiện, quy trình và quyền lợi
• Sắc lệnh nhập cư mới của Mỹ: Trump siết chặt biên giới và tị nạn