[Bản tin Canada] Công dân các nước có FTA với Canada được cấp Work Permit không cần LMIA

Công dân đến từ các quốc gia có hiệp định thương mại tự do (FTA) với Canada đang có cơ hội lớn để làm việc tại nước này mà không cần xin LMIA – thủ tục thường phức tạp và mất nhiều thời gian. Với các hiệp định như CUSMA, CETA hay CPTPP, người lao động có thể nộp đơn xin giấy phép lao động nhanh chóng hơn, miễn LMIA, nếu đáp ứng điều kiện cụ thể theo từng nhóm ngành nghề và thỏa thuận. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ ai được hưởng ưu đãi này và cách nộp hồ sơ chính xác.

Những quốc tịch được hưởng quyền lợi miễn LMIA theo các FTA với Canada

Công dân của nhiều quốc gia đang có lợi thế đáng kể khi xin giấy phép lao động tại Canada nhờ vào các hiệp định thương mại tự do (Free Trade Agreements – FTA) mà chính phủ Canada đã ký kết. Những FTA này cho phép người lao động đủ điều kiện được miễn yêu cầu Đánh giá tác động thị trường lao động (LMIA) – một bước vốn tốn nhiều thời gian và chi phí trong quá trình xin work permit.

Danh sách quốc gia và hiệp định FTA tương ứng

Lưu ý: Không phải tất cả công dân các nước trên đều được cấp phép trong mọi hạng mục. Mỗi hiệp định quy định các nhóm lao động cụ thể như: chuyên gia, nhà đầu tư, nhân sự luân chuyển nội bộ, kỹ thuật viên,…

Các khối hiệp định chính hiện đang có hiệu lực:

• CUSMA (Canada–United States–Mexico Agreement): Dành cho công dân Mỹ và Mexico.
• CETA (Comprehensive Economic and Trade Agreement): Dành cho công dân 27 nước thành viên Liên minh Châu Âu (EU).
• CPTPP (Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership): Áp dụng cho nhiều nước thuộc khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.
• CCFTA (Canada–Chile FTA), CCOFTA (Canada–Colombia FTA): Áp dụng riêng cho công dân Chile, Colombia.

Các loại giấy phép lao động theo FTA và điều kiện cụ thể

Tùy theo từng hiệp định FTA mà công dân các nước sẽ được xét duyệt giấy phép lao động Canada theo một hoặc nhiều hạng mục cụ thể.

Canada–United States–Mexico Agreement (CUSMA)

CUSMA (trước đây là NAFTA) cho phép công dân Hoa Kỳ và Mexico làm việc tại Canada mà không cần LMIA, với 4 nhóm đối tượng chính:

1. Chuyên gia (Professionals):

• Người lao động phải có thư mời làm việc tại Canada trong một trong 63 ngành nghề đủ điều kiện theo danh sách CUSMA, kèm theo trình độ học vấn, bằng cấp và chứng chỉ chuyên môn phù hợp với vị trí đó.
• Thời hạn giấy phép làm việc: Tối đa 3 năm.

2. Nhân viên chuyển giao nội bộ (Intra-company transferees):

• Áp dụng cho các vị trí quản lý cấp cao, điều hành hoặc chuyên viên có kiến thức chuyên môn đặc biệt. Ứng viên phải đã làm việc liên tục tối thiểu 1 năm trong 3 năm gần nhất tại công ty mẹ hoặc chi nhánh ở nước ngoài.
• Thời hạn giấy phép làm việc: Tối đa 5 năm cho quản lý/điều hành, tối đa 3 năm cho nhân sự chuyên môn.

3. Nhà đầu tư và thương nhân (Investors and Traders):

• Ứng viên phải chứng minh mình đang tham gia vào hoạt động thương mại đáng kể giữa Hoa Kỳ/Mexico và Canada, hoặc đang thiết lập, phát triển, quản lý một khoản đầu tư lớn tại Canada.
• Thời hạn giấy phép làm việc: Tối đa 1 năm.

Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA)

CETA áp dụng cho công dân của 27 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu, với 4 nhóm giấy phép lao động được miễn LMIA như sau:

1. Chuyên gia (Professionals):

Chia thành 2 dạng:

• Nhà cung cấp dịch vụ theo hợp đồng (contractual service supplier): phải có bằng đại học và tối thiểu 3 năm kinh nghiệm.
• Chuyên gia độc lập (independent professionals): phải có bằng đại học và tối thiểu 6 năm kinh nghiệm.

Trong cả 2 trường hợp, ứng viên phải có hợp đồng dịch vụ đã ký với một khách hàng tại Canada. Thời hạn giấy phép làm việc: Tối đa 24 tháng, thời gian làm việc không quá 12 tháng.

2. Nhân viên chuyển giao nội bộ:

• Áp dụng cho những người làm việc tại công ty EU có chi nhánh hoặc công ty liên kết tại Canada. Ứng viên phải làm việc ít nhất 1 năm tại công ty trước khi được chuyển sang Canada.
• Thời hạn: Tối đa 3 năm cho quản lý hoặc chuyên gia, tối đa 1 năm cho thực tập sinh sau đại học.

3. Nhà đầu tư:

• Là người đang triển khai hoặc sẽ triển khai khoản đầu tư đáng kể vào một doanh nghiệp tại Canada, và nắm quyền điều hành doanh nghiệp đó.
• Thời hạn: Tối đa 24 tháng, làm việc không quá 12 tháng.

4. Kỹ thuật viên (Engineering or Scientific Technologists):

• Yêu cầu bằng sau trung học ít nhất 3 năm và 3 năm kinh nghiệm liên quan. Ứng viên phải được công ty EU thuê và có hợp đồng cung cấp dịch vụ tại Canada.
• Thời hạn: Tối đa 24 tháng, làm việc không quá 12 tháng.

Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership (CPTPP)

Hiệp định CPTPP cho phép công dân hoặc thường trú nhân của nhiều quốc gia khu vực châu Á – Thái Bình Dương được miễn LMIA với 4 nhóm chính:

1. Chuyên gia (Professionals):

• Yêu cầu có bằng cử nhân 4 năm và ít nhất 2 năm kinh nghiệm làm việc. Ngành nghề đủ điều kiện sẽ khác nhau theo từng quốc gia.
• Thời hạn: Tối đa 1 năm.

2. Nhân viên chuyển giao nội bộ:

• Là quản lý, điều hành, chuyên gia hoặc thực tập sinh đã làm việc liên tục tối thiểu 1 năm trong 3 năm gần nhất tại công ty mẹ hoặc chi nhánh trong khối CPTPP.
• Thời hạn: Tối đa 3 năm.

3. Nhà đầu tư:

• Ứng viên đang thực hiện hoặc dự định thực hiện khoản đầu tư đáng kể vào Canada, có vai trò điều hành doanh nghiệp đó.
• Thời hạn: Tối đa 1 năm.

4. Kỹ thuật viên (Technicians):

• Yêu cầu bằng kỹ thuật sau trung học 2 năm và tối thiểu 4 năm kinh nghiệm. Ngành nghề cụ thể được quy định theo từng quốc gia CPTPP.
• Thời hạn: Tối đa 1 năm.

Canada–Chile Free Trade Agreement (CCFTA)

CCFTA tạo điều kiện cho công dân Chile làm việc tại Canada theo 3 nhóm đối tượng chính:

1. Chuyên gia:

• Phải hoạt động trong các ngành nghề chung, y tế, khoa học hoặc giảng dạy. Yêu cầu có đầy đủ bằng cấp và chứng chỉ hành nghề cần thiết.
• Thời hạn: Tối đa 3 năm.

2. Nhân viên chuyển giao nội bộ:

• Chỉ áp dụng cho nhân sự quản lý, điều hành hoặc chuyên gia của công ty Chile có liên kết với công ty tại Canada.
• Thời hạn: Tối đa 5 năm cho quản lý/điều hành, tối đa 3 năm cho chuyên môn.

3. Nhà đầu tư và thương nhân:

• Phải chứng minh hoạt động thương mại đáng kể hoặc triển khai khoản đầu tư lớn tại Canada.
• Thời hạn: Tối đa 1 năm.

Canada–Colombia Free Trade Agreement (CCoFTA)

Công dân Colombia có thể nộp đơn xin giấy phép lao động miễn LMIA theo 4 nhóm:

1. Chuyên gia:

• Làm việc trong ngành thuộc TEER 0 hoặc 1 của NOC Canada. Phải có bằng cử nhân 4 năm và chứng chỉ hành nghề phù hợp.
• Thời hạn: Tối đa 1 năm.

2. Nhân viên chuyển giao nội bộ:

• Phải làm việc tối thiểu 6 tháng trong 3 năm gần nhất tại công ty mẹ tại Colombia.
• Thời hạn: Tối đa 3 năm.

3. Kỹ thuật viên:

• Làm trong ngành nghề thuộc TEER 2 hoặc 3, có bằng kỹ thuật 2 năm và chứng chỉ phù hợp.
• Thời hạn: Tối đa 1 năm.

4. Thương nhân và nhà đầu tư:

• Phải chứng minh có hoạt động thương mại đáng kể hoặc đầu tư lớn tại Canada, kèm theo vai trò điều hành hoặc cố vấn kỹ thuật.
• Thời hạn: Tối đa 1 năm.

Hướng dẫn thủ tục xin giấy phép lao động theo FTA

Để được cấp giấy phép lao động miễn LMIA theo các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Canada ký kết, ứng viên và nhà tuyển dụng cần thực hiện đúng các bước theo quy trình của chương trình International Mobility Program (IMP). Toàn bộ quy trình bao gồm 2 giai đoạn chính: phía nhà tuyển dụng và phía người lao động.

1. Quy trình dành cho nhà tuyển dụng tại Canada

1. Gửi lời mời làm việc thông qua Employer Portal: Nhà tuyển dụng cần đăng nhập Cổng thông tin doanh nghiệp (Employer Portal) của IRCC để khai báo chi tiết thông tin công việc theo mẫu quy định, bao gồm: chức danh, mức lương, điều kiện làm việc, thời hạn hợp đồng và thông tin ứng viên.
2. Thanh toán phí tuân thủ doanh nghiệp (Employer Compliance Fee): Phí bắt buộc là 230 CAD, được nộp trực tuyến thông qua Employer Portal. Đây là điều kiện tiên quyết để nộp hồ sơ xin giấy phép lao động theo IMP.
3. Cung cấp mã số thư mời làm việc (Offer of Employment Number): Sau khi hoàn tất các bước trên, nhà tuyển dụng sẽ nhận được mã số thư mời (Job Offer Number), và cần chuyển mã số này cho người lao động để sử dụng trong hồ sơ xin work permit.

2. Quy trình dành cho người lao động nước ngoài

1. Xác định đủ điều kiện theo từng hiệp định: Tùy vào quốc tịch và loại giấy phép (chuyên gia, đầu tư, chuyển nội bộ…), người lao động phải tự kiểm tra kỹ yêu cầu cụ thể của từng FTA. Điều này bao gồm trình độ học vấn, kinh nghiệm, chứng chỉ hành nghề và hợp đồng lao động.
2. Đọc hướng dẫn chi tiết từ IRCC: IRCC cung cấp các Instruction Guide riêng cho từng FTA, hướng dẫn rõ ràng về cách chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ, và những lưu ý khi nộp đơn. Ứng viên cần đọc kỹ để tránh sai sót.
3. Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ cần thiết: Sau khi tạo hồ sơ online, hệ thống IRCC sẽ cung cấp danh sách giấy tờ cần nộp, thường bao gồm:
   • Hộ chiếu còn hiệu lực
   • Thư mời làm việc kèm Job Offer Number
   • Bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn
   • Giấy phép hành nghề (nếu ngành nghề yêu cầu)
   • Hợp đồng dịch vụ (đối với chuyên gia độc lập hoặc nhà cung cấp dịch vụ EU)
   • Bằng chứng về việc làm trước đó (nếu là chuyển giao nội bộ)
   • Lý lịch tư pháp, ảnh sinh trắc học
4. Nộp phí xin giấy phép lao động: Phí xử lý work permit hiện tại là 155 CAD, nộp trực tuyến. Nếu cần cung cấp sinh trắc học, người lao động cần nộp thêm 85 CAD.
5. Gửi hồ sơ xin giấy phép lao động đến IRCC: Sau khi hoàn thiện hồ sơ và thanh toán phí, ứng viên nộp đơn xin work permit qua cổng điện tử của IRCC. Thời gian xử lý tùy theo từng quốc gia nhưng thường nằm trong khoảng 3 tuần đến 5 tháng.

Lưu ý:

• Được miễn LMIA không có nghĩa là được miễn xét duyệt: IRCC vẫn sẽ đánh giá kỹ lưỡng từng hồ sơ dựa trên tính đầy đủ, tính hợp lệ của thông tin và tính phù hợp với điều khoản FTA.
• Ứng viên vẫn phải chứng minh tính hợp pháp và lý do nhập cảnh: Kể cả được miễn LMIA, người lao động vẫn phải thuyết phục được viên chức nhập cư tại biên giới hoặc lãnh sự quán rằng họ đủ điều kiện, có ý định tạm trú hợp pháp, và sẽ rời Canada khi hết hạn.
• Hồ sơ không đầy đủ hoặc khai sai có thể bị từ chối mà không hoàn phí.

Kết luận

Việc sở hữu quốc tịch thuộc các quốc gia có ký kết hiệp định FTA với Canada đang mở ra nhiều cơ hội làm việc hấp dẫn, với quy trình đơn giản hơn nhờ miễn yêu cầu LMIA. Tuy nhiên, mỗi FTA có điều kiện cụ thể, phân loại ngành nghề và thời hạn giấy phép khác nhau. Việc hiểu đúng hiệp định áp dụng cho quốc gia của mình, đồng thời chuẩn bị hồ sơ phù hợp với từng loại giấy phép sẽ là yếu tố then chốt giúp người lao động quốc tế tiếp cận thị trường Canada nhanh chóng và hợp pháp.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang hồi phục mạnh mẽ, Canada vẫn là điểm đến hàng đầu cho lao động chất lượng cao. Đặc biệt với những ai thuộc diện đủ điều kiện FTA, việc nắm bắt đúng thời điểm và chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ có thể mang lại lợi thế cạnh tranh rõ rệt trên hành trình tìm kiếm việc làm và định cư lâu dài tại quốc gia này.